«Η Μάνα της Προσφυγιάς»

Παγκόσμια ημέρα της Μητέρας και εμείς παιδιά και εγγόνια προσφύγων, τιμούμαι την «Μάνα της προσφυγιάς», αναφέρει ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ποντίων σε επιστολή του:
Αυτήν που έζησε τον ξεριζωμό, την προσφυγιά και ρίζωσε στην νέα πατρίδα κουβαλώντας ως μοναδικές αποσκευές την ιστορία, τον πολιτισμό, τις αξίες, την λάμψη, την αρχοντιά και τον σπόρο που φύτεψε στη νέα γη. Με την δύναμη της ψυχής της και την δουλειά της έστρωσε το τραπέζι για να απλωθούν τα εδέσματα της προόδου, της δημιουργίας και της ομορφιάς.
Με απέραντη ευγνωμοσύνη και πολλές γλυκές από καρδιάς ευχές της αφιερώνουμε τούτο το ποίημα της συμπατριώτισσας μας Χρύσας Βολοβότση, που μας το εμπιστεύθηκε.
«Αχώρητος μεσ’ στο μυαλό τούτος ο μισεμός,
ο ασύλληπτος, ο βάναυσος, ο απεχθέστερος ξεριζωμός.
Πήρες το δρόμο, αλλά για πού και πως;
Με μαστίγιο, ντουφέκι, μαχαίρι και φωτιά. Με μια αγκαλιά παιδιά.
Ποιο να σώσεις; Ποιο να δέσεις στην ποδιά σου; Ποιό να έχεις αγκαλιά;
Τι να πάρεις, τι ν’ αφήσεις, τι να πεις και στα παιδιά
που κρέμονται από πάνω σου να νιώσουν σιγουριά;
Φορτώθηκες ένα μποξά και πήρες ό, τι άξιζε:
Την Παναγιά με τον Χριστό, εικόνα των προγόνων,
τραγούδια, νανουρίσματα, μύθους και ιστορίες.
Έβαλες την παράδοση ολόκληρη εκεί μέσα. Κι’ έφυγες
Βρήκες έναν τόπο κι έμεινε όλη η φαμίλια.
Στο κρύο , στην βροχή.
Και τα παιδιά να κλαίνε για μια μπουκιά ψωμί.
Σκληρή δουλειά, ιδρώτας, μόχθος, κούραση με το σύντροφο μαζί.
Στήσατε το καλύβι σας και μείνατε εκεί.
Νέα πατρίδα, μα η παλιά τρώει τα σωθικά.
Φτωχότατο, ελλιπέστατο τούτο το σπιτικό,
μα μια ψυχή Ελληνική και Ορθόδοξη, ορθή!
Έβγαλες απ’ το μπόγο σου όλα τα τιμαλφή:
Την Άγια εικόνα σου που την έστησες ψηλά
κι ένα καντήλι ταπεινό να κρέμεται μπροστά.
Και τα τραγούδια του καημού και της χαράς,
του πόνου και της λύπης του άγριου ξεριζωμού
συνόδευαν το δρέπανο, την τσάπα, τη σπορά,
το ντούκου ντούκου τ’ αργαλειού, τη σκάφη και τη ρόκα.
Στο χέρι τ’ αδράχτι, στα πόδια το μωρό,
στο στόμα το νανούρισμα γλυκό και τρυφερό.
Τα βράδια εξιστορούσες , στο φως το λιγοστό, μύθους και ιστορίες , για ένδοξους αλλοτινούς καιρούς,
για την Κωνσταντινούπολή και την Αγιά Σοφιά,
για τον μεγάλο τον χαμό, για την Παρθένα Παναγιά να κλαίει γοερά,
για τον μαρμαρωμένο βασιλιά,
για την μεγάλη ελπίδα, να καίει φλόγα στην καρδιά
πως κάποτε θα γίνουνε πάλι όπως παλιά!
Μάνα της Θράκης, μάνα του Πόντου, της Μικρασίας μάνα,
Μπράβο και χίλια μπράβο σου που μπόρεσες
και στάθηκες στα πόδια σου στητή.
Εύγε που παρόλο το βαρύ σταυρό που σήκωνες σ’ όλη σου τη ζωή
την παράδοση μας άφησες ατόφια, ζωντανή.
Μάνα μας,
Υπόσχεση σου δίνουμε
κι εμείς με την σειρά μας, άγια και ιερή
ο’ τι στο κάθε μας εγγόνι, στο κάθε μας παιδί,
θα μεταλαμπαδεύουμε με όλο τον σεβασμό
τούτη τη βαριά κληρονομιά, τούτο το θησαυρό»
Χρόνια Πολλά σε όλες τις μανούλες.
Χρόνια Πολλά «μάνα μ’ γλυκοκαλάτσευτος μανίτσα μ’ χατιρλίσα» (Μάνα μου με τον γλυκό σου λόγο, Μανουλίτσα μου που δεν χαλάς χατίρι)