Τρίτη 28 Φεβρουαρίου 2017

Abdul Sattar Edhi ο "Άγγελος του ελέους"





O μεγάλος φιλάνθρωπος Abdul Sattar Edhi γεννήθηκε σαν σήμερα. 28 Φεβρουαρίου 1928. Είναι γνωστός και ως ο "Άγγελος του ελέους" στο Πακιστάν.
































Πρόκειται για έναν πολύ σημαντικό άνθρωπο, που αφιέρωσε τη ζωή του στο να προσφέρει στον συνάνθρωπό του. Ήταν μεγάλος φιλάνθρωπος και έχει μάλιστα βραβευτεί πολλές φορές για τη δράση του. Είναι γνωστός στην πατρίφα του ως ο "Άγγελος του ελέους", και ο "πατέρας Τερέζα του Πακιστάν", και όχι αδίκως. Πριν περίπου 6 δεκαετίες, έχοντας στο πλευρό του τη σύζυγό του Bilquis Edhi, άρχισε να χτίζει μια πραγματική αυτοκρατορία... ανθρωπιάς.
Ο Abdul Sattar Edhi γεννήθηκε σε μία φτωχογειτονιά, αλλά κατάφερε με πολύ κόπο, και έχοντας στο πλευρό του πάντα τη σύζυγό του., να χτίσει μια αυτοκρατορία που έδωσε στέφη, τροφή και αγάπη σε κάθε κατατρεγμένο, σε κάθε απόμαχο της ζωής. Φτωχοί, άστεγοι, ασθενείς, ορφανοί, είχαν βρει στο πρόσωπο του Abdul Sattar Edhi τον "πατέρα", το "Άγγελο του Ελέους".
Ο Abdul Sattar Edhi έχασε τη μητέρα του, όταν εκείνος ήταν 19 ετών. Δεν κατάφερε ποτέ να τελειώσει το σχολείο, αλλά όπωέλεγε ο ίδιος, η ίδια η ζωή αποδείχθηκε το καλύτερο για εκείνον. Κάθε δυσκολία που βρήκε στη ζωή του, αποτέλεσε το ερέθισμα για να επιλέξει την φιλανθρωπία.
Τι έχει πει ο Abdul Sattar Edhi
  • "Θρησκεία μου είναι η φιλανθρωπία. Η φιλανθρωπία είναι η αρχή κάθε θρησκείας".
  • "Κενά λόγια και μακρές προσευχές δεν εντυπωσιάζουν τον θεό. Δείξε του την πίστη σου με τα έργα σου".
  • "Οι νεκροί έχουν μόνο ένα μέρος που πηγαίνουν... ψηλά. Όπου και αν τους θάψουμε, πάντα θα πηγαίνουν προς τα πάνω".

Το ίδρυμα που ίδρυσε ο Abdul Sattar Edhi ήταν πραγματικά μία ασπίδα ζωής για τους συμπατριώτες του. Από την ημέρα ίδρυσής του, το ίδρυμα περιέθαλψε περισσότερα από 20.000 μωρά που είχαν εγκαταλείψει οι γονείς τους, αποκατέστησε περισσότερα από 50.000 ορφανά και εκαπίδευσε περισσότερες από 40.000 νοσοκομόνες.
Το έτος 2005, το ίδρυμα προσέφερε περισσότερα από 100.000 δολλάρια για τα θύματα του τυφώνα Κατρίνα στις ΗΠΑ. Στο ίδρυμά του απασχολούνται 2.000 εργαζόμενοι, εκ των οποίων οι 500 είναι γυναίκες.
Ο Abdul Sattar Edhi γεννήθηκε στην Ινδία, αλλά μετακόμισε στο Καράτσι, λίγο μετά την ανεξαρτητοποίηση του Πακιστάν. Παρατήρησε ότι πολλοί συμπατριώτες του είχαν ανάγκη για πρόσβαση σε ιατρο-φαρμακευτική περίθαλψη, εκπαίδευση και άλλα βασικά αγαθά, και έκανε σκοπό της ζωής του να βοηθήσει τους συνανθρώπους του. Το 1951 ίδρυσε το ίδρυμα Edhi, και βασικοί χρηματοδότες του έργου του ήταν ιδιώτες που ήθελαν να βοηθήσουν τους συνανθρώπους τους.

O Abdul Sattar Edhi γεννήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 1928, και πέθανε τον Ιούλιο του 2016. Καθ'όλη τη διάρκεια της δράσης του, κατάφερε να ιδρύσει και να λειτουργήσει εκτός από νοσοκομεία, κέντρα αποκατάστασης, ορφανοτροφεία, ακόμη και εστίες που προσέφεραν τροφή και στέγη σε άστεγους από κάθε πόλη του Πακιστάν.
Το 1957, μία επιδημία ασιατικής γρίπης στο Καράτσι ήταν αρκετή για να αρχίσει το φιλανθρωπικό του έργο. Κατάφερε άμεσα να κερδίσει την εμπιστοσύνη εύπορων συμπατριωτών του, και προχώρησε στην αγορά ασθενοφόρων, και με τη βοήθεια της συζύγου του Bilquis Edhi συμπαραστάθηκε στον δοκιμαζόμενο λαό του Πακιστάν.

Με τη βοήθεια της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, το ίδρυμά του είχε στην ιδιοκτησία του περισσότερα από 1.800 ασθενοφόρα, και μέχρι το θάνατό του, συμπαραστάθηκε σε περισσότρερα από 20.000 παιδιά, των οποίων ανέλαβε τα έξοδα σίτισης, περίθαλψης και σπουδών.

ΚΑΛΗΜΕΡΑ

ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΠΑΕΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟΣ Ο ΧΕΙΜΩΝΑΣ....

Δευτέρα 27 Φεβρουαρίου 2017

Ο ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ



Ο χαρταετός φαίνεται να άνοιξε για πρώτη φορά τα πολύχρωμα εύθραυστα φτερά του περίπου στα 1000 π. Χ., και έκτοτε δεν έπαψε να χρωματίζει με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο τον ουράνιο θόλο, από την Ανατολή έως τη Δύση. Από την Κίνα, φτιαγμένος από μετάξι και μπαμπού, με τη μορφή του δράκου που ήταν ιερό, θεϊκό σύμβολο, αντικείμενο θαυμασμού και λατρείας για τον λαό, πέταξε πολύ μακριά.
O χαρακτήρας του εξαγνισμού, τον οποίο πολλοί απέδιδαν στο πέταγμα του χαρταετού, με τον καιρό γίνεται απολαυστικό παιχνίδι,και επιστημονική έμπνευση . Ο χαρταετός, στη μακραίωνη ιστορία του, χρησιμοποιήθηκε για τη μέτρηση της Θερμοκρασίας και της ταχύτητας των ανέμων, για μελέτες της ατμόσφαιρας και του ηλεκτρισμού. Έσωσε ναυαγούς, έστειλε στρατιωτικά σήματα, κίνησε κάρα, ακόμα και αυτοκίνητα.
Σε κάθε χώρα, το πέταγμα του χαρταετού παίρνει μια εντελώς διαφορετική διάσταση, καθώς με διάφορους τρόπους, συσχετίζεται με τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα του τόπου. Πάντως, είτε ως παιχνίδι και συνήθεια του χθες είτε ως παιχνίδι του σήμερα μα και του αύριο, το πέταγμα του χαρταετού έχει τη δύναμη, σε διαφορετικές χρονικές περιόδους του έτους για κάθε χώρα, να ξεσηκώνει σε όλο τον κόσμο μικρούς και μεγάλους και να τους παρασύρει σ’ ένα διαφορετικό, αλλά πάντοτε πολύχρωμο πανηγύρι χαράς.
ΕΙΘΕ Ο ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ ΤΩΝ ΟΝΕΙΡΩΝ ΣΑΣ ΝΑ ΦΤΑΣΕΙ ΠΟΛΥ ΨΗΛΑ !!!

ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΚΥΡΑ ~ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ


Το έθιμο της κυρά-Σαρακοστής είναι από τα παλιότερα έθιμα που σχετίζονται με τη γιορτή του Πάσχα, σήμερα όμως λίγο πολύ ξεχασμένο. Χρησίμευε πάντα ως ημερολόγιο για να μετράμε τις εβδομάδες από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι τη Μεγάλη Εβδομάδα, καθώς η κυρά-Σαρακοστή έχει 7 πόδια, ένα για κάθε εβδομάδα της περιόδου της Σαρακοστής. Πρόκειται για ένα έθιμο που τείνει στις ημέρες μας να εκλείψει, ενώ παλαιότερα το συναντούσαμε σε όλο τον ελλαδικό χώρο με διάφορες παραλλαγές και χρησιμοποιούνταν ως ημερολόγιο που μετρούσε τις εβδομάδες της Μεγάλης Σαρακοστής.
Η κυρά-Σαρακοστή, στις περισσότερες περιοχές, ήταν μια χάρτινη ζωγραφιά, που απεικόνιζε μια γυναίκα, που έμοιαζε με καλόγρια, με 7 πόδια, σταυρωμένα χέρια γιατί προσεύχεται, ένα σταυρό γιατί πήγαινε στην εκκλησία και χωρίς στόμα γιατί νηστεύει.
Στο τέλος κάθε εβδομάδας, αρχής γενομένης από το Σάββατο μετά την Καθαρά Δευτέρα, της έκοβαν ένα πόδι. Το τελευταίο το έκοβαν το Μεγάλο Σάββατο. Αυτό το κομμάτι χαρτί το δίπλωναν καλά και το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο ή καρύδι (περιοχή της Χίου), το οποίο τοποθετούσαν μαζί με άλλα. Όποιος το έβρισκε θεωρούνταν τυχερός και γουρλής. Σε κάποιες περιοχές, το έβδομο πόδι το τοποθετούσαν μες στο ψωμί της Ανάστασης και όποιος το έβρισκε του έφερνε γούρι.
Σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, η κυρά-Σαρακοστή φτιάχνεται από ζυμάρι με απλά υλικά και, κυρίως, πολύ αλάτι για να μη χαλάσει. Εξάλλου, δεν τρωγόταν, αφού χρησιμοποιούνταν ως ημερολόγιο. Αλλού πάλι, την έφτιαχναν από πανί και τη γέμιζαν με πούπουλα.
Στον Πόντο, η κυρά-Σαρακοστή ήταν μια πατάτα ή ένα κρεμμύδι που το κρεμούσαν απ” το ταβάνι και πάνω του είχαν καρφωμένα επτά φτερά κότας, ώστε να αφαιρούν ένα φτερό κάθε εβδομάδα. Εδώ το έθιμο ονομαζόταν «Κουκουράς», ο οποίος ήταν και ο φόβος των παιδιών!
Για το έθιμο της κυρα-Σαρακοστής έχουν γραφτεί οι παρακάτω στίχοι:
Την κυρά Σαρακοστή
που “ναι έθιμο παλιό
οι γιαγιάδες μας τη φτιάχναν”
με αλεύρι και νερό.
Για στολίδι της φορούσαν
στο κεφάλι ένα σταυρό
μα το στόμα της ξεχνούσαν
γιατί νήστευε καιρό.
Και τις μέρες τις μετρούσαν
με τα πόδια της τα επτά
κόβαν” ένα τη βδομάδα
μέχρι να “ρθει η Πασχαλιά.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΛΑΓΑΝΑΣ

EΛΛΗΝΩΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
Παράδοση είναι ...τo μελωδικό νανούρισμα της μάνας, οι θρύλοι του παππού ,τα κάλαντα, τα χελιδονίσματα, οι μαντινάδες,τα έθιμα ,οι χοροί και οι σκοποί που μας συντρόφευαν σε κάθε χαρά ,οι ενδυμασίες ,τα κεντήματα ,τα δίστιχα, τα παιχνίδια και όσα άλλα είναι μέρος της ζωής του τόπου μας. Κρατήστε περήφανα στις καρδιές σας ,αλώβητο αυτό το θησαυρό και παραδώστε τον στις επόμενες γενιές! Έτσι θα ακούμε τους παλμούς του τόπου μας ολοζώντανα και δεν θα σβήσει τίποτε στη χοάνη της παγκοσμιοποίησης!

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΛΑΓΑΝΑΣ

Το παραδοσιακό έθιμο της λαγάνας παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στο νηστίσιμο τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας. Με αφορ­μή λοιπόν αυτή την ιδιαίτερη μέρα ας γνωρίσουμε αναλυτικότε­ρα την ιστορία της, που χάνεται στους αιώνες.

Η λαγάνα είναι άζυμος άρτος ,δηλ. παρασκευάζεται χωρίς προζύμι. Τέτοιος άρτος πρόχειρος εχρησιμοποιήθη από τους Ισραηλίτες κατά τη νύχτα της Εξόδου τους από την Αίγυπτο υπό την αρχηγία του Μωυσή. Έκτοτε επιβαλλόταν από το Μωσαικό Νόμο για όλες τις ημέρες της εορτής του Πάσχα, μέχρι που ο Χριστός στο τελευταίο του Πάσχα ευλόγησε τον ένζυμο άρτο.

Η ιστορία της λαγάνας διατρέχει όλη τη διατροφική παράδοση από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Ο Αριστοφάνης στις "Εκκλησιάζουσες" λέει "Λαγάνα πέττεται" δηλ ."Λαγάνες γίνονται". Ο δε Οράτιος στα κείμενά του αναφέρει τη λαγάνα ως "Το γλύκισμα των φτωχών". Το έθιμο της λαγάνας παρέμεινε αναλλοίωτο ανά τους αιώνες και συνηθίζεται να παρασκευάζεται με μεράκι από τον αρτοποιό της γειτονιάς, τραγανή λαχταριστή και σουσαμένια και καταναλώνεται κατά την Καθαρά Δευτέρα, την Πρωτονήστιμη Δευτέρα της Σαρακοστής. Η ονομασία της "Καθαρά" προήλθε από τη συνήθεια που είχαν οι νοικοκυρές το πρωί της ημέρας αυτής, να πλένουν με ζεστό νερό και στάχτη όλα τα μαγειρικά σκεύη, ως "ημέρα κάθαρσης". Στη συνέχεια τα κρεμούσαν στη θέση τους όπου και παρέμεναν μέχρι τη λήξη της νηστείας. Επίσης κατά την ημέρα αυτή εξέρχονταν όλοι οικογενειακώς στην ύπαιθρο και έστρωναν κάτω στη γη και έτρωγαν νηστίσιμα φαγητά όπως χαλβά, ελιές, ταραμά και λαγάνα.

Από την Καθαρά Δευτέρα προετοιμάζεται ο άνθρωπος μετά τις εορτές και την καλοφαγία των Απόκρεων, να καθαρίσει την ψυχή και το σώμα του για να φτάσει στο τέρμα δηλ. στο Πάσχα και να αναστηθεί ξανά με την Ανάσταση του Κυρίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η λαγάνα που έχει το σχή­μα της "κυρα-Σαρακοστής",που παριστάνει μια μακριά γυναίκα που έχει ένα σταυρό στο κεφάλι, δεν έχει στόμα γιατί είναι όλο νηστεία.Τα χέρια της είναι σταυρωμένα για τις προσευχές, έχει επτά πόδια που συμβολίζουν τις επτά εβδομάδες της νηστείας. Έθιμο που συνηθιζόταν για να μετρούν το χρόνο κατά την περίοδο της Σαρακοστής ήταν κάθε Σάββατο να κόβουν το ένα πόδι και το τελευταίο το έκοβαν το Μ.Σάββατο όπου το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο ή σε ένα καρύδι και όποιος το έβρισκε ήταν ο τυχερός της επόμενης χρονιάς.

Η νόστιμη και λαχταριστή για όλους μας λαγάνα είναι ένα προιόν άξιο σεβασμού και με πραγματική πλούσια ιστορία, θα είναι μεγάλη απώλεια για τις επερχόμενες γενεές να ξεχάσουν τις παραδόσεις μας, να ξεχάσουν τις παλιές σαρακοστιανές μυρουδιές. Οι αρτοποιοί της γειτονιάς πιστοί στις παραδόσεις μας παρασκευάζουν την Καθαρά Δευτέρα τη λαγάνα συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση του εθίμου, ώστε οι νέες γενεές να έχουν την ευκαιρία να ακούσουν, να μυρίσουν και να γευτούν τη Σαρακοστή γιατί οι Σαρακοστιανές μυρωδιές είναι έμμεσοι φορείς μιας βαθιάς πνευματικότητας.

ΚΑΘΑΡΗ ΔΕΥΤΕΡΑ


ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ ~ ΚΟΥΛΟΥΜΑ
Η Καθαρά Δευτέρα είναι η πρώτη ημέρα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, της νηστείας του Πάσχα. Από τους λαογράφους θεωρείται ο επίλογος των βακχικών εορτών της Αποκριάς, οι οποίες ουσιαστικά αρχίζουν την Τσικνοπέμπτη και τελειώνουν την Καθαρά Δευτέρα.
Σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδος την Καθαρά Δευτέρα «καθαρίζουν» ό,τι απόμεινε από τα μη νηστίσιμα φαγητά της αποκριάς, Σε άλλα μέρη της Ελλάδας, όπως π.χ. στην Ήπειρο, οι νοικοκυρές καθαρίζουν τις κατσαρόλες και όλα τα χάλκινα σκεύη από τα λίπη της αποκριάς με ζεστό σταχτόνερο μέχρι ν’ αστράψουν και βάφουν άσπρα τα πεζοδρόμια.
Το πιάτο της ημέρας περιλαμβάνει νηστίσιμα, ως αποτοξίνωση από το πλούσιο φαγοπότι της Αποκριάς. Χαλβάς, ταραμάς, ελιές, πίκλες, θαλασσινά, φασολάδα, βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη. Τα νηστίσιμα συνοδεύονται από τη λαγάνα, ένα είδος άρτου χωρίς προζύμι, με ελλειπτικό σχήμα και πεπλατυσμένος για να ψήνεται εύκολα. Σχετικός και ο δημοτικός σατυρικός θρήνος:
<<Τ' ακούτε τι παράγγειλε η Καθαρή Δευτέρα;
Πεθαίν΄ ο Κρέος, πέθανε, ψυχομαχάει ο Τύρος
σηκώνει ο Πράσος την ουρά κι ο Κρέμμυδος τα γένεια
Μπαλώστε τα σακούλια σας, τροχίστε τα λεπίδια
και στον τρανό τον πλάτανο, να μάσουμε στεκούλια>>.
Ο εορτασμός της Καθαράς Δευτέρας στις εξοχές λέγεται Κούλουμα. Η ετυμολογία της λέξης έχει λατινική (κολούμνα=κολώνα ή κούμουλους=σωρός, κορυφή) ή αλβανική προέλευση (κόλουμ=καθαρός). Στον Δήμο Αθηναίων τα Κούλουμα γιορτάζονται στον Λόφο του Φιλοππάπου, όπως και σε πολλούς Δήμους της χώρας, με προσφορά φασολάδας και νηστίσιμων στους δημότες.
Απαραίτητο συμπλήρωμα της Καθαράς Δευτέρας αποτελεί το πέταγμα του χαρταετού, με τα ποικίλα χρώματα και σχέδια, από μικρούς και μεγάλους, πιθανόν για να πετάξουν μακριά κάθε έγνοια του χειμώνα, μια και μπαίνει η άνοιξη και όλα, τουλάχιστον στη φύση, είναι πιο χαρούμενα λόγω της ανθοφορίας και της βελτίωσης του καιρού.
Η έντονη αθυροστομία και η καυστική σάτιρα είναι από τα χαρακτηριστικά της Καθαράς Δευτέρας σε πολλούς εορτασμούς της ανά την επικράτεια:
Ο Αλευροπόλεμος στο Γαλαξίδι, είναι ένα έθιμο που διατηρείται από το 1801. Εκείνα τα χρόνια, παρόλο που το Γαλαξίδι τελούσε υπό την τουρκική κατοχή, όλοι οι κάτοικοι περίμεναν τις Αποκριές για να διασκεδάσουν και να χορέψουν σε κύκλους. Ένας κύκλος για τις γυναίκες, ένας για τους άντρες. Φορούσαν μάσκες ή απλώς έβαφαν τα πρόσωπά τους με κάρβουνο. Στη συνέχεια προστέθηκε το αλεύρι, το λουλάκι, το βερνίκι των παπουτσιών και η ώχρα.
Βλάχικος Γάμος στη Θήβα. Είναι ένα έθιμο που φθάνει στις μέρες μας περίπου από το 1830, μετά την απελευθέρωση των ορεινών περιοχών. Οι Βλάχοι, δηλαδή οι τσοπάνηδες από τη Μακεδονία, την Ήπειρο, τη Θεσσαλία και τη Ρούμελη, εγκατέλειψαν τότε την άγονη γη τους και βρήκαν γόνιμο έδαφος νοτιότερα. Το θέαμα είναι έξοχο, η γαμήλια πομπή πολύχρωμη, η μουσική που τη συνοδεύει (πίπιζες, νταούλια κ.ά.) εξαιρετικά ζωντανή.
Του Κουτρούλη ο Γάμος στη Μεθώνη Μεσσηνίας. Καρναβαλίστικος γάμος, που κρατάει από τον 14ο αιώνα. Στις μέρες μας, το ζευγάρι των νεονύμφων είναι δύο άντρες, που μαζί με τους συγγενείς πηγαίνουν στην πλατεία, όπου γίνεται ο γάμος με παπά και με κουμπάρο. Διαβάζεται το προικοσύμφωνο και ακολουθεί τρικούβερτο γλέντι.
Στη Μεσσήνη Μεσσηνίας γίνεται η αναπαράσταση της εκτέλεσης μιας γερόντισσας, της γριάς Συκούς, που κατά την παράδοση, κρεμάστηκε στη θέση Κρεμάλα της πόλης, με εντολή του Ιμπραήμ Πασά, επειδή είχε το θάρρος, εξηγώντας του ένα όνειρο που είχε δει, να του πει ότι η εκστρατεία του και ο ίδιος θα είχαν οικτρό τέλος από την αντίδραση και το σθένος των επαναστατημένων Ελλήνων. Μετά την αναπαράσταση, μπορεί κάθε επισκέπτης να "κρεμαστεί" από τους ψευτοδήμιους της κρεμάλας. Το απόγευμα της Καθαράς Δευτέρας γίνεται η παρέλαση με μαζορέτες, άρματα, μεταμφιεσμένους μικρούς και μεγάλους και χορευτικά συγκροτήματα.
Μπουρανί στον Τύρναβο. Μπουρανί είναι μία χορτόσουπα δίχως λάδι, γύρω από την προετοιμασία της οποίας στήνεται ολόκληρο το σκηνικό του παιχνιδιού με φαλλικά σύμβολα και τολμηρά πειράγματα από τους μπουρανίδες.
Στην Κάρπαθο λειτουργεί το Λαϊκό Δικαστήριο Ανήθικων Πράξεων. Κάποιοι κάνουν άσχημες χειρονομίες σε κάποιους άλλους και συλλαμβάνονται από τους Τζαφιέδες (χωροφύλακες) για να οδηγηθούν στο Δικαστήριο, που το αποτελούν οι σεβάσμιοι του νησιού. Τα αυτοσχέδια αστεία και τα γέλια ακολουθεί τρικούβερτο γλέντι.
Στις κοινότητες Ποταμιά, Καλόξιδο και Λιβάδια της Νάξου οι κάτοικοι ντύνονται Κορδελάτοι ή Λεβέντες. Οι Κορδελάτοι είναι φουστανελοφόροι και η δεύτερη ονομασία τους Λεβέντες αποδίδεται στους πειρατές. Από κοντά τους ακολουθούν και οι ληστές, οι Σπαραρατόροι, που αρπάζουν τις κοπέλες για να τις βάλουν με το ζόρι στο χορό και στο γλέντι, που κρατάει ως το πρωί.
Στα χωριά Μέρωνα και Μελιδόνια του Ρεθύμνου αναβιώνουν έθιμα όπως το κλέψιμο της νύφης, ο Καντής, το μουντζούρωμα, τα οποία, σε συνδυασμό με το καλό κρασί και τους ήχους της λύρας, αποτελούν μια μοναδική εμπειρία.
Στη Σκύρο, σχεδόν όλοι οι κάτοικοι με παραδοσιακές ενδυμασίες κατεβαίνουν στην πλατεία του νησιού, όπου χορεύουν και τραγουδούν τοπικούς σκοπούς.

ΚΑΛΗΜΕΡΑ

Κάτι παιδιά στο περιγιάλι
φτιάξαν έναν χαρταετό
με εφημερίδες του μπακάλη
καλάμια από τον κηφισό
Διεύθυνση βάλαν ουρανός
κι έφυγε ο χαρταετός
αποστολεύς ένας φτωχός
και παραλήπτης ο Θεός.....
ΚΑΛΗΜΕΡΑ.....

ΚΑΛΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ


Κυριακή 26 Φεβρουαρίου 2017

Βίκτωρ Ουγκώ...



Βίκτωρ Ουγκώ γεννήθηκε σαν σήμερα το 1802.
Η γυναίκα είναι το ύψιστο των ιδανικών.
Ο Θεός έκανε για τον άντρα ένα θρόνο, για τη γυναίκα έναν βωμό...
Ο θρόνος εκθειάζει. Ο βωμός αγιάζει.
Ο άνδρας είναι ο εγκέφαλος, η γυναίκα η καρδιά.
Ο εγκέφαλος κατασκευάζει το φως, η γυναίκα παράγει την αγάπη.
Το φως γονιμοποιεί. Η αγάπη ανασταίνει.
Ο άνδρας είναι δυνατός με τη λογική.
Η γυναίκα είναι ανίκητη με τα δάκρυα.
Η λογική πείθει, τα δάκρυα συγκινούν.
Ο άνδρας είναι ικανός για όλους τους ηρωισμούς, η γυναίκα για όλα τα μαρτύρια.
Ο ηρωισμός εξευγενίζει. Το μαρτύριο ανυψώνει.
Ο άνδρας έχει την ανωτερότητα, η γυναίκα την προτεραιότητα.
Η ανωτερότητα σημαίνει τη δύναμη, η προτεραιότητα αντιπροσωπεύει το δικαίωμα.
Ο άνδρας είναι ένας μεγαλοφυής, η γυναίκα ένας άγγελος.
Ο μεγαλοφυής είναι άπειρος, ο άγγελος ακαθόριστος.
Ο πόθος του άνδρα είναι η ανώτατη δόξα, ο πόθος της γυναίκας η άκρα αρετή.
Η δόξα κάνει όλο το μεγάλο, η αρετή κάνει όλο το θεϊκό.
Ο άνδρας είναι ένας κώδικας, η γυναίκα ένα ευαγγέλιο.
Ο κώδικας διορθώνει, το ευαγγέλιο τελειοποιεί.
Ο άνδρας σκέπτεται, η γυναίκα ονειρεύεται.
Το να σκέπτεται κανείς σημαίνει να έχει μια νύμφη στο κρανίο,
το να ονειρεύεσαι, σημαίνει να έχεις ένα φωτοστέφανο στο μέτωπο.
Ο άνδρας είναι ένας ωκεανός. Η γυναίκα είναι μία λίμνη.
Ο ωκεανός έχει το μαργαριτάρι που στολίζει, η λίμνη το ποίημα που θαμπώνει.
Ο άνδρας είναι ο αετός που πετάει.
Η γυναίκα είναι το αηδόνι που τραγουδάει.
Το να πετάς σημαίνει να κυριαρχείς στο διάστημα,
το να τραγουδάς, σημαίνει να κατακτήσεις την ψυχή.
Ο άνδρας είναι ένας ναός, η γυναίκα το ιερό.
Μπροστά στο ναό αποκαλυπτόμαστε, μπροστά στο ιερό γονατίζουμε.
Τελικά: ο άνδρας είναι τοποθετημένος εκεί που τελειώνει η γη,
η γυναίκα εκεί που αρχίζει ο ουρανός .."

Το τέλειο βλέμμα είναι...




Αλίμονο σε κείνον που βλέπει μονάχα τη μάσκα·
Αλίμονο σε κείνον που βλέπει μονάχα τι κρύβεται 
πίσω από τη μάσκα...
Το τέλειο βλέμμα είναι να βλέπεις ταυτόχρονα,
μοναστραπίς τη γλυκότατη μάσκα
και πίσω της το αποτρόπαιο πρόσωπο.
Ν. Καζαντζάκης

Ή εποχή του χρόνου που… βγαίνουν οι μάσκες...




Ήρθε η εποχή του χρόνου που… βγαίνουν οι μάσκες!  Ναι, σωστά διαβάσατε.  Βγαίνουν οι μάσκες της καθημερινότητας τις Απόκριες και μπαίνουν οι μάσκες του καρναβαλιού.  Ας το δούμε λίγο… ανάποδα, ξεφεύγοντας από το στερεότυπο ότι τις Απόκριες οι άνθρωποι φοράνε μάσκες και υποδύονται έναν ρόλο, μία περσόνα, κάτι που τους αρέσει και το οποίο θα ήθελαν να είναι. 
Βάλτε ή βγάλτε τις μάσκες;
Η «ανάποδη» προσέγγιση είναι ότι οι άνθρωποι όλο το χρόνο φοράνε καθένας τη μάσκα του, που προβάλλει κάποια επιθυμητά χαρακτηριστικά του ή κρύβει κάποια ανεπιθύμητα χαρακτηριστικά.  Οι άνθρωποι πορεύονται όλο το χρόνο με τις ‘αόρατες’ μάσκες τους, προκειμένου να κρύψουν τα ελαττώματά τους, να προβάλουν υπαρκτά ή ανύπαρκτα προτερήματα, να μην πληγωθούν, να κάνουν καλή εντύπωση, κλπ.  όταν έρχεται όμως το Καρναβάλι, οι άνθρωποι βγάζουν αυτές τις μάσκες της τυπικότητας, του καθωσπρεπισμού, την περσόνα που έχουν όλο το χρόνο, και για λίγες μέρες έχουν την ευκαιρία να ‘προβάρουν’ άλλους ρόλους, μέσα από τις καρναβαλίστικες μάσκες και στολές.  Πόσες φορές σας έτυχε να δείτε φίλο/η σας ντυμένο/η με αποκριάτικη στολή και να του πείτε «μα είσαι στ’ αλήθεια σαν…», δηλαδή σαν αυτό που έχουν ντυθεί, τόσο ρεαλιστική και πετυχημένη απομίμηση του ρόλου του.  Ο λόγος της επιτυχίας δεν είναι μόνο η στολή, αλλά και το πώς το άτομο αυτό τη «φοράει», δηλαδή πώς κινείται, πώς μιλάει και πώς υποστηρίζει αυτό που φοράει και υποδύεται. 


Η ευκαιρία της χρονιάς
Οι Απόκριες είναι η ευκαιρία της χρονιάς!  Να δοκιμάσει κανείς άλλα πρόσωπα, ρόλους, συμπεριφορές.  Ακόμα και το να ντυθεί σαν εκπρόσωπος του αντίθετου φύλου -χωρίς να είναι ένδειξη προβληματικής ή κρυφής σεξουαλικής ταυτότητας- αυτή καθαυτή η επιλογή ρούχων αποτελεί έναν πειραματισμού εκ του ασφαλούς, ανοίγει μια πόρτα εξερεύνησης και πειραματισμού με την αρσενική ή θηλυκή πλευρά, αντίστοιχα, του μασκαρεμένου.  Πίσω από τη μάσκα ο άνθρωπος χάνει τον εαυτό του για λίγο, μπορεί να τον επανεφεύρει, να γίνει όποιος ή ό,τι θέλει, από αυτά που του αρέσουν αλλά και από αυτά που τον φοβίζουν.  Ο μασκαρεμένος μπορεί να πειραματιστεί, να παίξει για λίγο με τη φωτιά, χωρίς να καεί.  Και μετά βέβαια επιστρέφει πάλι στον συνηθισμένο του εαυτό και…ούτε γάτα ούτε ζημιά! 
Χορέψτε σήμερα, χαμογελάστε σήμερα!
Ένα άλλο έντονο και απελευθερωτικό στοιχείο του Καρναβαλιού είναι ο χορός και η μουσική, απαραίτητα συστατικά του κεφιού.  Δεν είναι τυχαίο που σε αυτή τη γιορτή απουσιάζουν οι παραδοσιακοί ελληνικοί χοροί που χωρίζουν άντρες και γυναίκες και δεν επιτρέπουν παρά κάποια ελάχιστα αγγίγματα.  Τη θέση τους παίρνουν χοροί αισθησιακοί, που αναδεικνύουν τον ερωτισμό, επιτρέπουν το φλερτ και την ερωτική επικοινωνία μέσω σωματικών σημάτων και δίνουν υποσχέσεις…  Ο χορός επιτρέπει στους ανθρώπους να εκφραστούν, να βγάλουν προς τα έξω τη σεξουαλικότητά τους, να αφεθούν… Και ας μην ξεχνάμε την επιστημονική εξήγηση για ποιο λόγο ο χορός είναι ωφέλιμος για την ψυχική μας υγεία: ο χορός είναι μια μορφή άσκησης, έτσι, κατά τη διάρκειά του εκκρίνονται στον εγκέφαλο ενδορφίνες, οι ενδογενείς μορφίνες του οργανισμού μας, ή οι ορμόνες της ευτυχίας, και έτσι χορεύοντας νιώθουμε χαρά και ευεξία!
Μουσική και Χαρά
Η εμπειρία λίγο-πολύ του κάθε ανθρώπου αλλά και πληθώρα επιστημονικών ερευνών δείχνουν με βεβαιότητα ένα πράγμα: ότι το να ακούμε χαρούμενη μουσική έχει άμεση επίδραση στη διάθεσή μας!  Ακούγοντας ρυθμική, μπιτάτη, χαρούμενη μουσική φτιάχνει η διάθεση, αλλάζουν οι σκέψεις προς το πιο θετικό, αλλάζει η συμπεριφορά προς το καλύτερο, αυξάνεται η συναισθηματική έκφραση, βελτιώνεται η ικανότητα επικοινωνία και μειώνεται το στρες!  Τι άλλο θέλετε;  Βάλτε αυτές τις βελτιωμένες από τη μουσική ικανότητες του ατόμου στο πλαίσιο του Καρναβαλιού και θα καταλάβετε γιατί αλλάζει τόσο δραστικά η διάθεση και η συμπεριφορά!  Επειδή υπάρχει η χαρούμενη ρυθμική μουσική και ο χορός! 
Το επιστημονικό κομμάτι μας λέει ότι η μουσική βοηθάει να νιώσουμε καλύτερα και πιο χαρούμενοι όταν το επιθυμούμε και το επιδιώκουμε.  Επιπρόσθετα όμως, όταν κανείς αναζητά την ευτυχία, αυτή η διαδικασία βελτιώνει την υγεία του, την ποιότητα των σχέσεων του και άρα την ευχαρίστηση που αντλεί από αυτές, αλλά και την οικονομική του κατάσταση!
Μετά από όλα αυτά λοιπόν, το μόνο που μένει είναι να… βγάλετε τις μάσκες (της καθημερινότητάς σας), να βάλετε τα καρναβαλίστικά σας, και να χορέψετε στο συθμό χαρούμενης, δυνατής μουσικής, επιδιώκοντας να γίνετε λιγάκι πιο ευτυχισμένοι!
Γράφει η Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D. Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, Νευροψυχολόγος 

AdTech Ad
AdTech Ad

ΤΟ ΓΑΙΤΑΝΑΚΙ


Από τα λίγα έθιμα που διατηρούνται αυτούσια ως τις μέρες μας, το γαϊτανάκι είναι ένας χορός που δένει απόλυτα με το χρώμα και το κέφι της αποκριάς.
Το γαϊτανάκι πέρασε στην Ελλάδα από πρόσφυγες του Πόντου και της Μικράς Ασίας και έδεσε απόλυτα με τα άλλα τοπικά έθιμα, αφού η δεξιοτεχνία των χορευτών αλλά και ο ιδιαίτερος χαρακτήρας του είναι εντυπωσιακά!
Δεκατρία άτομα χρειάζονται για να στήσουν το χορό. Ο ένας κρατά ένα μεγάλο στύλο στο κέντρο, από την κορυφή του οποίου ξεκινούν 12 μακριές κορδέλες, καθεμιά με διαφορετικό χρώμα.
Οι κορδέλες αυτές λέγονται γαϊτάνια και δίνουν το όνομά τους στο έθιμο.
Γύρω από το στύλο, 12 χορευτές κρατούν από ένα γαϊτάνι και χορεύουν μαζί, σε 6 ζευγάρια, τραγουδώντας το παραδοσιακό τραγούδι.
Καθώς κινούνται γύρω από το στύλο, κάθε χορευτής εναλλάσσεται με το ταίρι του κι έτσι όπως γυρνούν πλέκουν τις κορδέλες γύρω από το στύλο δημιουργώντας χρωματιστούς συνδυασμούς.
Ο ένας χορευτής περνάει τη μια φορά μέσα και την άλλη από έξω από τον άλλον και έτσι οι κορδέλες πλέκονται πολύχρωμες πάνω στο κοντάρι δημιουργώντας διάφορα χρωματιστά σχέδια.
Όταν πια οι κορδέλες τυλιχτούν γύρω από το στύλο και οι χορευτές χορεύουν όλο και πιο κοντά σε αυτόν, τότε ο χορός τελειώνει και το στολισμένο γαϊτανάκι μένει να θυμίζει το αποκριάτικο πνεύμα.
Πιθανόν ο κυκλικός αυτός χορός να υποδηλώνει τον κύκλο της ζωής, από την χαρά στην λύπη, από τον χειμώνα στην άνοιξη, από την ζωή στον θάνατο και το αντίθετο.

Το Εθιμο Της Συγχωρεσης



Στην Θράκη ακόμη και σήμερα κρατούν το έθιμο της συγχώρεσης!
Πρίν την Καθαρά Δευτέρα λοιπόν προς την Κυριακή το βράδυ ο κόσμος ξεκινά τις επισκέψεις στα σπίτια συγγενών η και πολύ κοντινών φίλων.
Απαραίτητο;Ενα μπουκάλι κρασί! 
Πάντα ο μικρός πηγαίνει στον μεγαλύτερο. Στο σπίτι που θα πάει ο καθένας,θα βρει το τραπέζι στρωμένο με κάθε είδους λιχουδιές.Πριν ξεκινήσει το φαγοπότι γεμίζουν τα ποτήρια με κρασί,τσουγκρίζουν και λένε...
'Όλα ξεχασμένα κι από τον Θεό συγχωρεμένα'
Το φαγοπότι ξεκινά με χαρά.
Είναι ένα έθιμο το οποίο δίνει την ευκαιρία να ξανα-σμίξουν και να μονιάσουν οι άνθρωποι!!!!

΄Ετσι μπορούμε να κρατήσουμε την Σαρακοστή με θερμή και ελαφριά καρδιά!!!

ΤΡΑΝΗ ΑΠΟΚΡΙΑ






Η καθαυτή αποκριά με τα πολλά έθιμα είναι η τελευταία Κυριακή της Τυροφάγου, που λέγεται αλλιώς Τρανή αποκριά, διότι τότε φθάνουν στο αποκορύφωμά τους τα φαγοπότια και τα γλέντια.
Ο Γ. Α. Μέγας αναφέρει: όταν φθάσει η Κυριακή αυτή, εκτείνονται στο έπακρο η ευθυμία, οι αθυροστομίες των μεταμφιεσμένων και οι χοροί.
Η ημέρα όλη περνά με την κίνηση των μασκαράδων, με τις επισκέψεις και προπάντων με τα πλούσια φαγοπότια, με κύριο γνώρισμα τα γαλακτώδη εδέσματα.
Βέβαια αυτή η εβδομάδα είναι ενδιάμεση κατάσταση μεταξύ κρεοφαγίας και νηστείας, για να προετοιμαστούν οι άνθρωποι σιγά - σιγά για τη νηστεία της Σαρακοστής.
Καλή τρανή αποκριά!

Σάββατο 25 Φεβρουαρίου 2017

Οι Απόκριες από …την καλή και την ανάποδη







του Τάκη Κατσιμάρδου //

Παραδοσιακές αποκριάτικες μάσκες από τη Μακεδονία
Παραδοσιακές αποκριάτικες μάσκες από τη Μακεδονία

Οι ρίζες, οι ετυμολογίες και παρετυμολογίες, τα λαογραφικά και παρα-λαογραφικά δεδομένα

Για την προέλευση των Απόκρεω, στα καθ΄ ημάς, έχει χυθεί πολύ μελάνι στο παρελθόν. Ιδιαίτερα προς τα τέλη του 19ου αιώνα, όταν αρχίζουν οι εκδηλώσεις να παίρνουν τη μορφή καρνάβαλου στ΄ αστικά κέντρα. Απαυδισμένος από τα πιθανά και απίθανα, που γράφονταν τότε, κάποιος λόγιος αρθρογράφος του περιοδικού «Ακρόπολις Φιλολογική» σημείωνε: «Αποκριά είναι η γιορτή, που η αρχή της χρονολογείται από τη γέννηση της τρέλας στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Η τρέλα, πάλι, είναι αχρονολόγητος, διότι συνυπήρξε με τους πρώτους ανθρώπους…»
Μια από τις τελευταίες «τρέλες» στο χώρο της παρα-λαογραφίας θέλει το καρναβάλι να είναι ένας καθαρόαιμο αρχαιοελληνικό έθιμο! Υποτίθεται ότι προέρχεται από τ΄ αρχαία Κάρνεια (λατρευτικές εκδηλώσεις για τον Απόλλωνα) και το ρήμα βαλλίζω (χοροπηδώ)! Σύμφωνα με την αντίληψη αυτή το καρναβάλι είναι η αρχαιότερη ελληνική γιορτή.
Παρόμοιες παρετυμολογήσεις, μ΄ εμμονή στην απόδειξη της συνέχειας στα ελληνικά ήθη και έθιμα ανά τους αιώνες, έχουν δει επανειλημμένα το φως. Η πιο γνωστή απ΄ αυτές, κατά το παρελθόν, θέλει η λέξη να προέρχεται από το λατινικό carrus navalis (ναυτικό αμαξάκι) και να παραπέμπει σε αρχαίες διονυσιακές τελετές. Επειδή ο Διόνυσος μεταφερόταν με τροχοφόρο πλοιάρια στ΄ Ανθεστήρια (δρώμενα και γιορτές στην αρχαία Αθήνα για την εναλλαγή χειμώνα και άνοιξης).
Έχουν το γούστο τους οι ερμηνείες αυτές κι άλλες παρόμοιες, αλλά δεν αντέχουν στην κριτική…
Από τότε που ελληνική λαογραφία ενηλικιώθηκε είναι παραδεκτό ότι συμπίπτουν απολύτως σημασιολογικά η νεοελληνική αποκριά με το μεσαιωνικό καρναβάλι (λατινικά carnem levare ή carnis levamen = άρση – απαγόρευση κρέατος, γεια – αντίο- εξαφανίσου κρέας).
Όπως επίσης είναι παραδεκτό ότι οι αποκριάτικές εκδηλώσεις και τα καρναβάλια συσχετίζονται τόσο με αρχαίες, όσο και μεσαιωνικές τελετές και δοξασίες.

Παράσταση μεθυσμένου Διόνυσου που επιστρέφει από το ξεφάντωμα στηριζόμενος σε σάτυρο. Η συσχέτιση των Απόκρεω με τις διονυσιακές τελετές στην αρχαία Ελλάδα είναι κοινός τόπος στη λαογραφία
Παράσταση μεθυσμένου Διόνυσου που επιστρέφει από το ξεφάντωμα στηριζόμενος σε σάτυρο. Η συσχέτιση των Απόκρεω με τις διονυσιακές τελετές στην αρχαία Ελλάδα είναι κοινός τόπος στη λαογραφία

Αρχαία δρώμενα και δοξασίες συμπλέκονται
Οι απόκριες (οι γιορτές στην ύπαιθρο) και το καρναβάλι (οι εκδηλώσεις στ” αστικά κέντρα), στη σημερινή χοντρικά μορφή τους, διαμορφώθηκαν τη βυζαντινή περίοδο. Συμπεριλάβανε ένα πλήθος παμπάλαιων εθίμων, αλλά κυρίως εκφράζανε την ανάγκη για ψυχαγωγία, την απελευθέρωση από τα «μη» και τις απαγορεύσεις μιας κατεξοχήν καταπιεστικής κοινωνίας για τους πολλούς.
Σηματοδοτούν τη μετάβαση από το χειμώνα προς την άνοιξη, συνδυάζοντας γήινες- υλικές απολαύσεις και μεταφυσικές ανησυχίες. Το λατρευτικό-μαγευτικό σκέλος υποχώρησε με την πάροδο του χρόνου. Ενισχύθηκε και κυριάρχησε το ψυχαγωγικό. Τόσο, που σήμερα οι απόκριες να ορίζονται από τους λαογράφους ως χρονική περίοδο των μεταμφιέσεων, του γλεντιού, των ελευθεριοτήτων.
Σύμφωνα με τον κλασικό ορισμό του Γ. Μέγα «οι Απόκριες, όπως παντού, είναι και στην Ελλάδα περίοδος ευθυμίας και διασκεδάσεων. Πριν μπει στο πέλαγος της Μεγάλης Σαρακοστής, ο χριστιανός, που θα νηστεύει και θα πενθήσει εφτά ολόκληρες εβδομάδες -ούτε γάμοι, ούτε χοροί και πανηγύρια γίνονται, ούτε φορούν κοσμήματα οι γυναίκες στο διάστημα αυτό- αισθάνεται την ανάγκη να διασκεδάσει, να κάνει κάθε είδους τρέλα. Για αυτό άλλοτε η αρχή του Τριωδίου αναγγελλόταν είτε με πυροβολισμούς είτε με το δημόσιο τελάλη είτε με τα τύμπανα….»
Πότε εισβάλλουν στη μεσαιωνική ζωή οι Απόκριες είναι δυσδιάκριτο. Οι περισσότεροι μελετητές δέχονται ότι αυτό γίνεται βαθμιαία.
Σύμφωνα με τον πρωτοπόρο νεοέλληνα «μεσαιωνολόγο» Κ. Σάθα τ” όνομα απόκρεως βρίσκεται για πρώτη φορά στα χρόνια του Ιουστινιανού (6ος αιώνας). Δηλωνόταν μ΄ αυτό οι τελευταίες μέρες πριν από τη Σαρακοστή προς το Πάσχα. Ο χρονογράφος Θεοφάνης μιλά για τη «προ της νηστείας του Πάσχα Αποκρεωσίμου».
Δυο αιώνες αργότερα – στην περίοδο των εικονομάχων βασιλέων- η λέξη εκφράζει κάποιες βακχικές γιορτές. Την εποχή των Παλαιολόγων είναι συνυφασμένη και με το θέατρο.
Ο Φαίδων Κουκουλές, που πρώτος ασχολήθηκε συστηματικά με τα λαϊκά θεάματα και τις διασκεδάσεις στο Βυζάντιο, αναφέρει ότι υπαινιγμούς για διασκεδάσεις, τραγούδια και παιχνίδια στις απόκριες βρίσκουμε από τον 8ο αιώνα. Έτσι, στους κατηχητικούς λόγους του Θεοδώρου Στουδίτου διαβάζουμε ότι την «ημέραν ταύτην άδουσιν άσματα δαιμονικά, ήγουν τραγούδια και παίζουν ωσάν μικρά παιδιά».
Σύμφωνα με το εξελικτικό σχήμα, που υιοθετεί ο Σάθας (το διατυπώνει για πρώτη φορά στο κυριακάτικο περιοδικό «Εστία» το 1878), οι απόκριες προέρχονται από τις ρωμαϊκές καλένδες (γιορτές για την έναρξη του μήνα και της χρονιάς). Με την πάροδο των αιώνων συμπόσια, θεατρικές παραστάσεις και μασκαρέματα από διάφορες γιορταστικές εκδηλώσεις συγχέονται και την υστεροβυζαντινή περίοδο αιώνα προκύπτουν ως σύνθεση οι απόκριες.
Σχηματικά, σε μια εκκλησιαστική ανάγνωση, καταρχήν υπήρχε η περίοδος προπαρασκευής για το Πάσχα, η Mεγάλη Σαρακοστή. Από τον 6ο αιώνα άρχισαν να προστίθενται βδομάδες προετοιμασίας για τη νηστεία και σταδιακής αποχής από το κρέας και τα γαλακτοκομικά. Έτσι,, τελικά, καθιερώθηκαν τρεις εβδομάδες προετοιμασίας πριν τη Mεγάλη Σαρακοστή. Δυσβάστακτο το βάρος των σαράντα ημερών και θέλει παρατεταμένη «προετοιμασία»…

Μικρογραφία για το Φλεβάρη σε βυζαντινό χειρόγραφο του 12ου αιώνα. Ο προσωποποιημένος μήνας απολαμβάνει τη φωτιά μ΄ένα καλό γεύμα (γουρουνοκεφαλή, χορταρικά και κρασί). Τον συνοδεύει η προτροπή «χόρταζε και πίνου…»
Μικρογραφία για το Φλεβάρη σε βυζαντινό χειρόγραφο του 12ου αιώνα. Ο προσωποποιημένος μήνας απολαμβάνει τη φωτιά μ΄ένα καλό γεύμα (γουρουνοκεφαλή, χορταρικά και κρασί). Τον συνοδεύει η προτροπή «χόρταζε και πίνου…»

Το «Μακελλαρικόν» στο Βυζάντιο
Αρκετοί ειδικοί θεωρούν ότι ένας από τους τακτικούς αγώνες στον περίφημο Ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης αποτελεί «γέφυρα» μεταξύ των παλιότερων δρώμενων στη Ρώμη και της χριστιανικής αποκριάς. Πρόκειται για δρώμενα γνωστά με την ονομασία «Μακελλαρικόν ιπποδρόμιον», που γινόταν τον Φεβρουάριο, λίγο πριν από την αρχή της Τεσσαρακοστής, δηλαδή την τελευταία βδομάδα των Απόκρεω. Τα οργάνωναν οι κρεοπώλες σύμφωνα με την παράδοση των ρωμαϊκών Λουπερκαλίων. Η γιορτή αυτή στην αρχαία Ρώμη ήταν αφιερωμένη στην αρχή της άνοιξης. Το τελετουργικό της συμβόλιζε τον καθαρμό και την προετοιμασία για την υποδοχή της γονιμότητας. Λόγω του χαρακτήρα της και της περιόδου του γιορτασμού θεωρείται ότι σ΄ αυτά εντοπίζονται οι ρίζες του αστικού καρνάβαλου.

Αρματοδρομία στον ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης. Στις διασκεδάσεις και τα δρώμενα εκεί «μεγάλωσαν» οι απόκριες
Αρματοδρομία στον ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης. Στις διασκεδάσεις και τα δρώμενα εκεί «μεγάλωσαν» οι απόκριες

Σύνδεση με τον Ιππόδρομο
Η σύνδεση της αποκριάς με τον Ιππόδρομο ήταν πολύ έντονη υποστηρίζουν σύγχρονοι βυζαντινολόγοι. Τόσο έντονη ώστε, όταν, στα τέλη του 12ου αιώνα, οι αρματοδρομίες είχαν παρακμάσει, ο αυτοκράτορας Αλέξιος Γ Άγγελος διοργάνωνε μιμική παράσταση ιπποδρομίου. Για να διασκεδάσει τους καλεσμένους του την τελευταία Κυριακή των Απόκρεω μετέφερε στο παλάτι των Βλαχερνών και τους αυλούς των Οργάνων από τον Ιππόδρομο. Το «Μακελλαρικόν ιπποδρόμιον» ήταν το τελευταίο της περιόδου των αγώνων και στη διάρκεια της Σαρακοστής δεν λειτουργούσε ο Ιππόδρομος. Όπως αναφέρεται στο βιβλίο του βυζαντινού πρωτοκόλλου, που συνέταξε ο Κωνσταντίνος Ζ Πορφυρογέννητος τότε ολοκληρωνόταν η περίοδος των ιππικών αγώνων.

Αρματοδρομία στον ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης. Στος διασκεδάσεις και τα δρώμενα εκεί «μεγάλωσαν» οι απόκριες
Αρματοδρομία στον ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης. Στις διασκεδάσεις και τα δρώμενα εκεί «μεγάλωσαν» οι απόκριες

Οι πρώτες μεταμφιέσεις
Στους πρωτοβυζαντινούς χρόνους αναφορές σε μεταμφιέσεις αντρών σε γυναίκες και αντίστροφα γίνονται ήδη από τον 4ος αιώνα . Τον επόμενο, μάλιστα, μνημονεύονται, ανάμεσα στ΄ άλλα, μεταμφιέσεις στρατιωτών με σκοπό να διακωμωδήσουν αξιωματικούς τους. Πρόκειται μάλλον για δρώμενα κατά τα Θεοφάνεια
Παρά τις εκκλησιαστικές απαγορεύσεις και καταδίκες από νωρίς (7ος αιώνας) οι μεταμφιέσεις συνεχίζονται. Μάλιστα κατά τον 10ο αιώνα γίνεται μνεία και για κληρικούς μέσα στην εκκλησία μεταμφιεσμένους σε διάφορα ζώα! Τα κατάλοιπα «των ειδωλολατρικών εορτών» άντεξαν και, τελικά, έγιναν αναγκαστικώς ανεκτά..
Τον 13ο αιώνα φαίνεται ότι έχει πια διαμορφωθεί σε γενικές γραμμές η περίοδος των απόκρεω στο Βυζάντιο. Γίνεται λόγος για διασκεδάσεις στην Κωνσταντινούπολη οι οποίες διαρκούν τρεις βδομάδες. Την ίδια περίπου περίοδο ανάλογες διαδικασίες παρατηρούνται στη Γαλλία, την Ιταλία, τη Γερμανία και άλλες χώρες.

Αμφίεση για "μπούλες", που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στις πιο διαφορετικές ιστορικές περιόδους
Αμφίεση για «μπούλες», που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στις πιο διαφορετικές ιστορικές περιόδους

Λατρευτικό και ανατρεπτικό περιεχόμενο
Τι είναι, λοιπόν, η αποκριά; Μια απάντηση, μέσα στις τόσες πολλές, εναρμονισμένη με το ανάλαφρο πνεύμα την ημερών, θα ήταν: Είναι ακριβώς το αντίθετο απ” αυτό που υποδηλώνει το όνομά της! Όχι αποχή από το κρέας, αλλά κρεοφαγία! Πέρα από περιόδους, προέλευση των λατρευτικών εθίμων, εθνικών τύπων διασκέδασης και τοπικών χαρακτηριστικών τούτη η ανατροπή είναι ένα κοινό γνώρισμα. Ισχύει, μάλιστα, τόσο για τον παραδοσιακό γιορτασμό στην ύπαιθρο, αλλά και για το μεταγενέστερο αστικό καρναβάλι, που διαμορφώθηκε για μαζικούς ψυχαγωγικούς σκοπούς.
Η εκπληκτική ομοιότητα στα πιο διαφορετικά μήκη και πλάτη της γης δεν μπορεί να οφείλεται αποκλειστικά ή κυρίως σε δάνεια. Κατά κάποιο τρόπο είναι επακόλουθο ενός γενικού κώδικα «μιας διαχρονικής πολυεθνικής γλώσσας του λαϊκού γέλιου, του λαϊκού καρνάβαλου», όπως έχει επισημανθεί.
Σε μια κλασική μελέτη του ο Γ. Κιουρτσάκης θέτει από την άποψη, που ενδιαφέρει εδώ, ως εξής το θέμα: «Οι καρναβαλικές γιορτές που τελούν πρωταρχικά ένα κοσμικό γεγονός – την εναλλαγή των εποχών και την ανανέωση της φύσης- διακρίνονται από την κοινή τάση να αντιστρέφουν επίμονα και συστηματικά την τάξη και τις ιεραρχίες της κοινωνίας. Το γύρισμα του χρόνου εκφράζεται μ΄ ένα καθολικό αναποδογύρισμα. . Την οικοδόμηση ενός κόσμου από την ανάποδη, όπου οι άνθρωποι βγάζουν τα ρούχα τους και τα ξαναφορούν ανάποδα, οι άντρες ντύνονται γυναίκες και οι γυναίκες άντρες, ο ζητιάνος ενθρονίζεται βασιλιάς και ο καντηλανάφτης πάπας, ο τρελός ανακηρύσσεται σοφός…»
Προχωρώντας από τις αρχαίες αγροτικές κοινωνίες στις μεσαιωνικές και τις νεώτερες το γέλιο, οι αστεϊσμοί, οι βωμολοχίες, η διακωμώδηση γίνονταν συστατικά στοιχεία των γιορτασμών της γονιμότητας και της βλάστησης στην εναλλαγή των εποχών. Τα στοιχεία αυτά κατείχαν δεσπόζοντα ρόλο στο τελετουργικό . Η σημασία τους σύμφωνα με το θεωρητικό και ιστορικό της λογοτεχνίας, Μιχαήλ Μπαχτίν, έγκειται: στην καθολικότητά τους (γελοιοποίηση όλων των πλευρών της ζωής), στην αμφισημία τους (καταλύουν και οικοδομούν, εκθρονίζουν και ενθρονίζουν, σκοτώνουν και ανασταίνουν), στην απελευθερωτική τους δύναμη (διακοπή απαγορεύσεων και ιεραρχικών φραγμών) και τέλος στην ανάδειξη της «λαϊκής ανεπίσημης αλήθειας», έναντι της επίσημης αλήθειας των εξουσιαστών.
Η συσσωρευμένη αρνητική ενέργεια, οι καταπιεσμένες ανεκπλήρωτες σωματικές επιθυμίες βρίσκουν πρόσκαιρη διέξοδο στο καρναβάλι και τα λαϊκά δρώμενα, που το συνοδεύουν. Η κουλτούρα του καρναβαλιού και του γέλιου, η οποία αντιπαρατίθεται στην επίσημη κρατούσα κουλτούρα αποτελούσε την πεμπτουσία των λαϊκών διασκεδάσεων το Μεσαίωνα και την Αναγέννηση. Όταν οι γιορτές της βλάστησης περνούν από την ύπαιθρο στις πόλεις (είτε πρόκειται για τις πόλεις της κλασικής Ελληνικής αποχής, είτε της Ρωμαϊκής, είτε της Μεσαιωνικής εποχής), πέρα από τις όποιες διαφοροποιήσεις στο τελετουργικό, αποκτούν ένα επιπλέον χαρακτηριστικό γνώρισμα, το οποίο τις συνοδεύει μέχρι τις μέρες μας. Πρόκειται για την αντιστροφή των κοινωνικών ρόλων και την κατάργηση των ιεραρχιών.