Τρίτη 15 Μαΐου 2018

Η κρίση και η οικογένεια


Η οικονομική κρίση με τις σοβαρές της επιπτώσεις στην κοινωνία δοκιμάζει τόσο το άτομο στην υποκειμενική του διάσταση όσο και την οικογένεια ως δομική μονάδα της κοινωνίας. Η ανεργία, τα μειωμένα εισοδήματα και η δυσκολία των ανθρώπων να αντεπεξέλθουν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις, επηρεάζουν και την ψυχολογική τους κατάσταση και τις οικογενειακές τους σχέσεις. Η επαγγελματική και οικονομική αστάθεια προκαλεί ανασφάλεια, απογοήτευση και συχνά θυμό και αγανάκτηση. Συγχρόνως, η οικογένεια που πρέπει να είναι ένα καταφύγιο μέσα στο οποίο κανείς αναζητά προστασία και καθησύχαση από τα προβλήματα της καθημερινότητας, γίνεται συχνά αντικείμενο μετάθεσης των αρνητικών συναισθημάτων και πεδίο εκτόνωσής τους. Αυτό έχει ως συνέπεια να πλήττεται η οικογένεια ως κοινωνικός σχηματισμός, όχι μόνο εξωγενώς από τις κοινωνικές συνθήκες, αλλά και ενδογενώς από τα ίδια της τα μέλη. Καθώς τα μέλη της οικογένειας δυσκολεύονται να διαχειριστούν και να επεξεργαστούν, ο ένας με τη βοήθεια του άλλου, τον ψυχολογικό αντίκτυπο των δυσκολιών τους, συχνά προβαίνουν σε μία παρορμητική και πρόσκαιρη αποφόρτιση των ψυχικών τους εντάσεων μέσα από συγκρούσεις ή οδηγούνται σε ψυχολογική απόσυρση και απομόνωση που τελικά οδηγεί στην αποξένωση μέσα στο ίδιο σπίτι.
Αναζητώντας τα αίτια αυτής της αποδυνάμωσης και ενίοτε πλήρους χάλασης των ψυχικών δεσμών που κρατούν την οικογένεια σταθερή και λειτουργική, θα πρέπει κανείς να ψάξει πέρα από την κρίση, μέσα στην ίδια την οικογενειακή δομή. Κατά κανόνα, για να μπορέσει μία οικογένεια να λειτουργήσει υποστηρικτικά και καταπραϋντικά για τα μέλη της σε περιόδους κρίσεων, χρειάζεται να έχει μία υγιή και στιβαρή δομή. Η ύπαρξη υγιών και λειτουργικών σχέσεων που βασίζονται στην εμπιστοσύνη, την ειλικρίνεια, τον σεβασμό και την αλληλοβοήθεια, αποτελούν προϋπόθεση για να μπορέσει η οικογένεια να αντέξει τους τριγμούς που υφίσταται ως δομή και ταυτόχρονα να λειτουργήσει περιεκτικά για τα μέλη της, αγκαλιάζοντάς τα και μεταβολίζοντας τα αρνητικά τους συναισθήματα μέσω της διανοητικής και συναισθηματικής επεξεργασίας τους.
Ο βαθμός στον οποίο μία οικογένεια έχει καταφέρει να εδραιώσει σχέσεις καλής ποιότητας είναι εκείνος που τελικά καθορίζει την αντοχή και την αποτελεσματικότητά της στην αντιμετώπιση μίας κρίσης. Δυστυχώς όμως, στις περισσότερες σύγχρονες οικογένειες, οι σχέσεις δεν γίνονται αντικείμενο ψυχικής επένδυσης και φροντίδας από τα μέλη τους, αλλά «μπαίνουν στον αυτόματο πιλότο» και αφήνονται στην τύχη τους. Αυτό έχει ως συνέπεια να μην δημιουργούνται βαθύτεροι και ουσιαστικότεροι δεσμοί που προάγουν το αίσθημα ευθύνης σε κάθε μέλος και την αλληλεγγύη. Έτσι, η οικογένεια μένει έκθετη και ευάλωτη στις εξωτερικές δυσμένειες, που τελικά μεταφέρονται από το κοινωνικό περιβάλλον στο εσωτερικό της, πλήττοντας τον οικογενειακό ιστό και τραυματίζοντας τις ήδη εύθραυστες και ελλειμματικές ενδοοικογενειακές σχέσεις.
Φυσικά η παραμέληση των οικογενειακών σχέσεων συνδέεται άμεσα με τον σύγχρονο τρόπο ζωής που ανέδειξε ως υπέρτατη αξία και πρωταρχικό σκοπό στη ζωή την υλική ευμάρεια. Και καθώς η οικογένεια είναι, όπως λένε, καθρέφτης της κοινωνίας, η εμμονή με την απόκτηση υλικών αγαθών και την εξασφάλιση του ανώτερου δυνατού βιοτικού επιπέδου, επηρέασε καθοριστικά και την οικογενειακή δομή και το σύστημα αξιών της. Για παράδειγμα, η ικανότητα ενός άντρα να είναι στοργικός σύζυγος και καλός πατέρας ερχόταν σε δεύτερη μοίρα, αρκεί να κέρδιζε όσα χρειάζονταν για να ικανοποιεί τις υλικές απαιτήσεις της οικογένειάς του. Το να ικανοποιεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις υλικές απαιτήσεις της οικογένειας καθόριζε σχεδόν αποκλειστικά την αξία του ως μέλους της οικογένειας και της κοινωνίας, αλλά και σε ατομικό επίπεδο την ίδια την αυτοεκτίμησή του.
Μέσα σε ένα τέτοιο σύστημα αξιών, η συναισθηματική εγγύτητα, το ουσιαστικό ενδιαφέρον και η προσπάθεια κατανόησης και αποδοχής του άλλου, έχασαν την πρωταρχική τους σημασία, δίνοντας την θέση τους στον εγωισμό, τον ανταγωνισμό και την απληστία, τόσο σε επίπεδο οικογένειας όσο και κοινωνίας. Και όταν, λόγω αντικειμενικών συνθηκών, τα υλικά αγαθά παύουν να υπάρχουν σε πληθώρα, ο αγώνας χάνει τον σκοπό του και το υπάρχον σύστημα αξιών κλονίζεται συθέμελα. Ο βασιλιάς μένει γυμνός. Όπως ακριβώς και η οικογένεια, η οποία απογυμνωμένη πλέον από τις υλικές αναφορές της, καλείται να κοιτάξει εντός του πλαισίου της για να επαναπροσδιορίσει τις αξίες της, να αναζητήσει νέα νοήματα και να επανεπενδύσει στις σχέσεις τις οποίες μέχρι τώρα είχε βάλει στην άκρη, αναζητώντας την ευτυχία σε πράγματα εφήμερα και ευμετάβλητα. Πράγματα τα οποία σε αντίθεση με την αγάπη και την αφοσίωση, δεν αντέχουν στις κρίσεις.

Διεθνής Ημέρα Οικογένειας



Μία ξεχωριστή γιορτή, μία μέρα αφιερωμένη σ' όλη την οικογένεια. Μια μέρα που έρχεται να μας θυμίσει την αξία της οικογένειας, την αξία που έχει για τον καθένα ξεχωριστά να έχει κοντά του ανθρώπους που τον νοιάζονται και τον αγαπούν



Η παγκόσμια μέρα της οικογένειας καθιερώθηκε το 1993 μετά από απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και εορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Μαΐου. Η διεθνής κοινότητα αποδίδει μεγάλη σπουδαιότητα στην οικογένεια και την θεωρεί ως "βασικό κύτταρο της κοινωνίας".



Η Διεθνής Ημέρα παρέχει μια ευκαιρία για την προώθηση της ευαισθητοποίησης σε θέματα που σχετίζονται με τις οικογένειες και να αυξήσει τη γνώση των κοινωνικών, οικονομικών και δημογραφικών διεργασιών που επηρεάζουν τις οικογένειες.
 Στις μέρες μας αξίες όπως η πολιτική, η εκπαίδευση, το κράτος, ακόμα και οι φίλοι αλλοιώνονται.. η οικογένεια όμως καταφέρνει να παραμένει κυρίαρχη αξία. Μέσα στην οικογένεια βρίσκει κανείς ευτυχία, ασφάλεια, αγάπη.. μία συναισθηματική πληρότητα! Αναπτύσσεται η      προσωπικότητα και διαμορφώνεται ο χαρακτήρας του ανθρώπου.

Στις μέρες μας η σύγχρονη οικογένεια βιώνει και αυτή την κρίση της, που είναι μέρος της γενικότερης κρίσης της κοινωνίας και κυρίως των ηθικών αξιών. Μπορεί όλες αυτές οι καταστάσεις να δημιουργούν αμφισβήτηση του κύρους και των λειτουργιών της αλλά καταφέρνει να μην χάνει την αξία της. Η οικογένεια είναι ένα μέρος που ακόμα και αν φεύγεις, θα επιστρέφεις πάντα εκεί!
 Είναι εμφανές στις μέρες μας ότι η παραδοσιακή οικογένεια έχει άλλαξει, έχει μειωθεί το μέγεθός της, οι νέοι αργούν να παντρευτούν και να κάνουν οικογένειες, πλέον είναι της μόδας οι εναλλακτικές μορφές συμβίωσης όπως συγκατοίκηση ή ακόμη και σχέσεις εξ αποστάσεως. Επιπλέον τα διαζύγια και οι δεύτεροι ή τρίτοι γάμοι έχουν αυξηθεί, τα παιδιά μεγαλώνουν με θετούς γονείς ή σε μονογονεϊκές οικογένειες.

 Σε μια γενικότερη περίοδο αλλαγών είναι ανάγκη η οικογένεια να υποστηριχθεί από όλους. Σήμερα λοιπόν ας αφιερώσουμε περισσότερο χρόνο στην οικογένειά μας κάνοντας πράγματα όλοι μαζί. Μπορούμε να παίξουμε κάποιο επιτραπέζιο παιχνίδι, να κάνουμε κάποιο σπορ όλοι μαζί, να πάμε μια εκδρομή ή μια βολτά, να φάμε όλοι μαζί ή και γιατί όχι να μαγειρέψουμε.. σημασία είναι να δώσουμε χρόνο και περάσουμε καλά όλοι μαζί!

Σάββατο 12 Μαΐου 2018

Στις μάνες που δεν γέννησαν και δεν κυοφόρησαν ποτέ…


Η θεία Μαρίκα δεν γέννησε ποτέ …ούτε καν κυοφόρησε..
Στα δώδεκα της,λίγο μετά την ταφή της δικής της μητέρας , ο πατέρας της ο Μιχαήλος, της ανακοίνωσε πως “από αύριο δεν ξαναπάει στο σχολειό γιατί πρέπει να αναθρέψει τα δυο μικρότερα αδέλφια της , τη Γιωργία και τον Λευτέρη” , κι εκείνη έγινε “μάνα” πρόωρα και μέσα σε μια νύχτα…Ο πόνος για τη χαμένη δική της μητέρα και η πίκρα για τις σπουδές που δεν θα’κανε ποτέ ,την έκαναν δυστυχισμένη μα εκείνη φρόντιζε τα αδέρφια της με χαρά ,σαν μάνα, γιατί “αυτή ήταν η πάστα της..”
Στα εικοσιπέντε την πάντρεψαν με τον στρατιωτικό Μιχάλη μα ούτε γέννησε ούτε καν κυοφόρησε ποτέ...”Μάνα” όμως εξακολούθησε να είναι για την ασθενική Γιωργία και τον αντάρτη-αριστερό Λευτέρη ,προσπαθώντας με χαμόγελο να ισορροπήσει τις αντιθέσεις (δεξιός σύζυγος ,αριστερός με δράση αδελφός ) που η μοίρα της έριξε μέσα στη φαμελιά της , γιατί… “αυτή ήταν η πάστα της…”
Κι όταν αργότερα ,γυρνώντας από τις εξορίες, ο Λευτέρης έκανε τα δικά του παιδιά ,τρία κορίτσια ,εκείνη ξανάγινε για άλλη μια φορά μάνα…γιατι “αυτή ήταν η πάστα της…”
Η θεία Μαρίκα ήταν η ΜΑΝΑ του δικού μας σπιτιού…κι ας μη γέννησε ποτέ…
Ηταν εκείνη που μας διηγήθηκε παλαιινές ιστορίες ,ήταν εκείνη που, με μια ζακέτα στο χέρι, μας κυνηγούσε στο σοκάκι επιμένοντας να τη φορέσουμε “μη μας κρυγιοπεράσει το κίρι μπαίρι , ήταν εκείνη που εφεύρισκε τρόπους να πίνουμε το δύσοσμο ορεκτικό μας….Η θεία Μαρίκα μας μαγείρευε τα φαγητά που αγαπούσαμε, νοιαζόταν για το τι θα φορέσουμε ,και σε κείνες τις εποχές που οι γιορτές γενεθλίων ήταν άγνωστες , μας έφτιαχνε το γλυκό της ημέρας…Εκείνη ύφανε στον αργαλειό και κέντησε όλη μας την προίκα…εκείνη φρόντιζε τα δέματα με τα τρόφιμα , που μας έστελναν τα χρόνια των σπουδών….Εκείνη πονούσε στον πόνο μας…..
Η θεία Μαρίκα πέθανε σχετικά νέα χωρίς να τη φωνάξει ποτέ ,κανείς ΜΑΝΑ…κι ούτε κανείς της πρόσφερε λουλούδια τη 2η Κυριακή του Μάη.
Μα αν σήμερα η μέρα ήταν αφιερωμένη στα <<Μητρικά αισθήματα >> κι όχι στη <<Μάνα>> δεν θα΄φταναν όλα τα λουλούδια του κάμπου της Βιάννου να στολίσουν τη φωτογραφία της….
...............................
κείμενο: Χριστίνα Μαστρογιωργάκη

Αφιέρωμα: Μάνα, Μητέρα, Μαμά... Η ιστορία πίσω από την Ημέρα της Μητέρας

Αφιέρωμα: Μάνα, Μητέρα, Μαμά... Η σκοτεινή ιστορία πίσω από την Ημέρα της Μητέρας (Βίντεο)





Πρόλογος

Μάνα, Μητέρα, Μαμά..., η μία και μοναδική στη γη. Υμνήθηκε και τραγουδήθηκε σε όλο τον κόσμο. Γράφτηκαν και γράφονται καθημερινά γι αυτήν ποιήματα, τραγούδια, στίχοι. Ταυτίζεται με τη στοργή και την αγάπη, την προστασία και την φροντίδα για το σπλάχνο της, το παιδί της. «Αν ένας άνθρωπος υπήρξε το αδιαμφισβήτητα αγαπημένο παιδί της μητέρας του, διατηρεί σε όλη του τη ζωή το αίσθημα θριάμβου, την πίστη στην επιτυχία που συχνά οδηγεί πραγματικά στην επιτυχία» έλεγε ο Φρόιντ.

Η σκοτεινή ιστορία πίσω από την Ημέρα της Μητέρας

Η Ημέρα της Μητέρας παραμένει κυρίως γνωστή ως μια αφορμή για δώρα, εκδηλώσεις αγάπης και συναισθηματικά ξεσπάσματα. Η αλήθεια όμως είναι πως η γιορτή αυτή έχει πολύ πιο μελαγχολικές ρίζες.

Ξεκίνησε σαν μέρα μνήμης και πένθους των γυναικών που είχαν χάσει τα παιδιά τους στο πόλεμο και υπενθύμιζε πως υπήρχε πολύ και σκληρή δουλειά να γίνει για την ειρήνη. Όταν η επέτειος άρχισε να παίρνει εμπορικό χαρακτήρα, η μεγαλύτερη υποστηρίκτριά της Αnna Jarvis, έκανε τα πάντα για να το πολεμήσει καταλήγοντας να πεθάνει μόνη και απένταρη σε ένα σανατόριο.

Όλα ξεκίνησαν στη δεκαετία του 1850, όταν η μητέρα της Anna ξεκίνησε μαζί με άλλες γυναίκες της δυτικής Βιρτζίνια να διοργανώνει ομάδες εθελοντισμού. Η πρώτη «Ημέρα της Μητέρας» ήταν αφιερωμένη στη βελτίωση των συνθηκών υγιεινής και την προσπάθεια μείωσης της βρεφικής θνησιμότητας με την καταπολέμηση των ασθενειών και τον περιορισμό της μόλυνσης του γάλακτος. Σύμφωνα με την ιστορικό Katharine Antolini του Wesleyan College οι γυναίκες φρόντιζαν και τους τραυματισμένους στρατιώτες και από τα δύο μέτωπα του αμερικανικού εμφυλίου πολέμου (1861-1865).


Στα μεταπολεμικά χρόνια η Jarvis και οι υπόλοιπες γυναίκες οργάνωναν πικνίκ ‘Φιλίας’ και συμβολικές εκδηλώσεις με μηνύματα γύρω από την ειρήνη και τη συμφιλίωση των δύο πλευρών. Περίπου εκείνη την εποχή η Julia Ward Howe, γνωστή για τη σύνθεση του «Ύμνου μάχης για τη Δημοκρατία» συνέταξε τη Διακήρυξη για τη Γιορτή της Μητέρας καλώντας τις γυναίκες να αναλάβουν ενεργό πολιτικό ρόλο στην προώθηση της ειρήνης. Όμως κυρίως υπεύθυνη για αυτό που ονομάζουμε σήμερα «Ημέρα της Μητέρας» ήταν η κόρη της, Anna– η οποία θα περνούσε το μεγαλύτερο μέρος της μετέπειτα ζωής της αγωνιζόμενη ενάντια σε αυτό που τελικά κατέληξε να είναι.


H Anna ποτέ δεν απέκτησε δικά της παιδιά, αλλά ο θάνατος της μητέρας της το 1905 την ενέπνευσε να οργανώσει τους πρώτους εορτασμούς της Μέρας της Μητέρας το 1908. Στις 10 Μαΐου εκείνης της χρονιάς, οικογένειες συγκεντρώθηκαν σε εκδηλώσεις στη γενέτειρα της Jarvis στο Grafton της West Virginia – μια εκκλησία που τώρα έχει μετονομαστεί σε Διεθνή Βωμό της Ημέρας της Γυναίκας – καθώς και στη Φιλαδέλφεια, όπου η Jarvis ζούσε εκείνη την εποχή, και σε πολλές άλλες πόλεις. Σε μεγάλο βαθμό κυρίως μέσω των προσπαθειών της Jarvis η Ημέρα της Μητέρας άρχισε να γιορτάζεται σε περισσότερες πόλεις, μέχρι που ο πρόεδρος των ΗΠΑ Woodrow Wilson το 1914 καθιέρωσε επίσημα την δεύτερη Κυριακή του Μαΐου.



Αnna Jarvis


«Για την Jarvis ήταν η μέρα που πήγαινες σπίτι για να περάσεις χρόνο με τη μητέρα σου και να την ευχαριστήσεις για όσα έκανε», έγραψε η Wesleyan Antolini από τη Δυτική Βιρτζίνια στη διδακτορική της διατριβή με τίτλο «Γιορτάζοντας τη Μητρότητα: η Anna Jarvis και η υπεράσπιση της Ημέρας της Μητέρας της». «Δεν έγινε για να εορταστούν όλες οι μητέρες. Ήταν για να εορταστεί η καλύτερη μητέρα που έχετε γνωρίσει ποτέ – η δική σου μητέρα – ως γιος ή ως κόρη.» Γι’ αυτό η Jarvis επέμενε στον ενικό αριθμό «Mother’s Day» και όχι στον πληθυντικό «Mothers’ Day», εξηγεί η Antolini. Όμως η επιτυχία της Jarvis σύντομα μετατράπηκε σε αποτυχία, τουλάχιστον στα δικά της μάτια. Η αρχική ιδέα της Anna Jarvis σύντομα μετατράπηκε σε χρυσωρυχείο για το εμπόριο, με επίκεντρο την αγορά λουλουδιών, γλυκισμάτων και ευχετήριων καρτών – μια εξέλιξη που ενόχλησε την Jarvis βαθιά. Έβαλε στόχο να αφιερώσει την αρκετά μεγάλη κληρονομιά της για να επιστρέψει τη Ημέρα της Μητέρας στις αρχικές της ρίζες. Ενσωματώθηκε στην Παγκόσμια Ένωση της Ημέρας της Μητέρας και προσπάθησε να ανακτήσει κάποιο έλεγχο της γιορτής.

Οργάνωσε μποϊκοτάζ, απείλησε με μηνύσεις, επιτέθηκε ακόμα και στην Πρώτη Κυρία των ΗΠΑ, Eleanor Roosevelt, επειδή χρησιμοποίησε την Ημέρα της Μητέρας για να αντλήσει κεφάλαια για φιλανθρωπίες. «Το 1923 εισέβαλε σε ένα συνέδριο εμπόρων ζαχαροπλαστικής στη Φιλαδέλφεια», είπε η Antolini. Μια παρόμοια διαμαρτυρία συνέβη δύο χρόνια αργότερα. «Οι Μητέρες του Αμερικανικού Πολέμου», μια οργάνωση που υπάρχει ακόμα, χρησιμοποίησαν την Ημέρα της Μητέρας για να συγκεντρώσουν κεφάλαιο και κάθε χρόνο πουλούσαν γαρίφαλα. Η Anna αγανακτούσε, οπότε το 1925 εισέβαλε σε ένα συνέδριο που έγινε στη Φιλαδέλφεια και τελικά συνελήφθη για διατάραξη της κοινής ησυχίας.»

  • Οι πυρετώδεις προσπάθειες της Jarvis συνεχίστηκαν τουλάχιστον μέχρι τις αρχές του 1940
Το 1948 πέθανε σε ηλικία 84 ετών σε ένα σανατόριο της Φιλαδέλφεια. «Αυτή η γυναίκα, που πέθανε απένταρη σε ένα σανατόριο σε κατάσταση άνοιας, ήταν μια γυναίκα που θα μπορούσε να είχε ωφεληθεί από την Ημέρα της Γυναίκας, αν το ήθελε», είπε η Antolini. «Αλλά εναντιώθηκε σε όσους το έκαναν, και αυτό της κόστισε τα πάντα, οικονομικά και σωματικά.» 
Εργασία της Σοφίας Ντρέκου