Σάββατο 31 Δεκεμβρίου 2016

Να ζεις

Να ζεις
Να πιστεύεις στα όνειρα, γιατί σ’ αυτά είναι κρυμμένη η πύλη της αιωνιότητας.
Χαλίλ Γκιμπράν
Ό,τι βλέπουμε δεν είναι παρά ένα όνειρο μέσα σε όνειρο.
Edgar Allan Poe
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Έφυγα εκείνο το απόγευμα, για τα νησιά. Η Πηνελόπη δεν έφυγε, πέθανε. Η νοσοκόμα άλλαξε σεντόνια στο κρεβάτι κι ο θείος συνέχισε να είναι κυνικός. Η Στέλλα μάλλον ζει ακόμα.
Τα όνειρα είναι ένα παράδοξο μέρος. Είναι μέσα στον εγκέφαλο μας, αλλά εμείς δεν είμαστε.
Κάποιος βρίσκεται εκεί, κάποιος που τον αντιλαμβανόμαστε ως «εγώ», σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση, αλλά δεν είναι (ε)-αυτός που ζει στον κόσμο.
Μήπως τελικά η τέχνη δεν μιμείται τη ζωή, αλλά τα όνειρα;
Έτσι, τυχαία κι απροσδόκητα, είδα λίγο πριν τα χριστούγεννα ένα όνειρο που μόνο εορταστικό δεν είναι. Αλλά χάρη σ’ αυτό κατάφερα να συνομιλήσω μ’ έναν -νεκρό- συγγραφέα που νιώθω σαν φίλο, τον Τσαρλς Μπουκόφσκι.
Το όνειρο ξεκινούσε σαν ταινία. Έβλεπα τους τίτλους αρχής ενός φιλμ νουάρ, που το σενάριο είχε γράψει ο Ιάκωβος Καμπανέλλης. Σ’ αυτό πρωταγωνιστούσε, στο ρόλο του ντετέκτιβ, η λογοτεχνική περσόνα του Μπουκόφσκι, ο Χένρι Τσινάνσκι.
Όμως λίγο μετά την αρχή της ταινίας κάποιος πυροβόλησε τον ντετέκτιβ Τσινάνσκι στην κοιλιά -ή τον τραυμάτισε με μαχαίρι.
Τότε αυτός ο «εγώ» που έπαιζε στο όνειρο, ως θεατής μιας ταινίας, βρέθηκε στα γυρίσματα της ταινίας. Μάλλον κάποιο ατύχημα είχε συμβεί κατά τα γυρίσματα, έτσι ο πρωταγωνιστής είχε τραυματιστεί στ’ αλήθεια.
Το παράδοξο ήταν ότι ο πρωταγωνιστής, αυτός που έπαιζε τον Τσινάνσκι, δεν ήταν άλλος απ’ τον Μπουκόφσκι -αυτοπροσώπως.
Δεν γινόταν ν’ αφήσω να χαθεί τέτοια ευκαιρία. Πλησίασα για να του μιλήσω. Η κοιλιά του είχε ανοίξει σαν πλαστική σακούλα του σούπερ μάρκετ. Τα έντερα του είχαν βγει έξω.
Ο εγκέφαλος είναι ο συγγραφέας που παίζει με διάφορες περσόνες του εγώ. Λειτουργεί ανεξάρτητα απ’ τη συνείδηση. Παίρνει εικόνες-λέξεις-συναισθήματα, τ’ ανακατώνει και φτιάχνει ιστορίες.
Η μίξη των υλικών του ονείρου είναι τυχαία, χαοτική. Όμως υπάρχει εκείνο το κομμάτι του νου που απεχθάνεται το τυχαίο. Έτσι συνταιριάζει τα πιο αλλοπρόσαλλα υλικά και τα βάζει σε σειρά, έτσι ώστε να βγάζουν κάποιο νόημα.
Στο διπλανό κρεβάτι, στο νοσοκομείο όπου νοσηλευόταν η γιαγιά μου, ήταν ξαπλωμένη μια πιο γριά κι απ’ τον γη.
Στέλλα την έλεγαν, κι ήταν 95 χρονών, έτσι έλεγε, μα ίσως να έκρυβε χρόνια -μπορεί κι αιώνες. Δεν είχε μείνει ίχνος από μυς κάτω απ’ το δέρμα της. Μόνο ραγισμένα κόκαλα και πετσί.
Παραπονιόταν που δεν πήγαινε κανείς να την επισκεφτεί. Η φωνή της δυνατή σαν παιδιού σε παιδικό πάρτι.
«Αφού τους έθαψες όλους», της είπε ο κυνικός θείος μου.
Τα όνειρά μας είναι ένας τρόπος να επικοινωνούμε με το κρυφό μέρος του εγκεφάλου μας, οπότε είναι κι ένας τρόπος να επικοινωνούμε με κάτι μεγαλύτερο απ’ τον μικρό μας εαυτό.
Όποιος ακούει τα όνειρα, ακούει τον Κόσμο, σαν να βάζει ένα μικρό οδοντιατρικό καθρέφτη μέσα στο στόμα του Θεού.
Οι γιατροί του βάζουν τ’ άντερα μέσα στην κοιλιά -πρόχειρα. Του λένε να κρατάει με το χέρι του την πληγή και φεύγουν («αυτά μόνο στις ταινίες γίνονται», σκέφτομαι στο όνειρο).
Πάω κοντά του. Είναι σίγουρα αυτός. Ο Μπουκόφκσι, γύρω στα πενήντα, όπως τον ξέρω απ’ τις φωτογραφίες. Ταλαιπωρημένος κι αξύριστος, βλογιοκομμένος, και με τ’ άντερα πρόχειρα βαλμένα στην κοιλιά του, αλλά είναι ο Μπουκόφσκι.
Θα μπορούσα να ‘χω συναντήσει το Χέμινγουεϊ ή τον Τζόις, μπορεί και τον Καζαντζάκη. Σίγουρα όχι τον Κάφκα. Αυτός είναι πολύ ονειρικός για να βολοδέρνει στα όνειρα.
Σίγουρα θα είχε περισσότερο ενδιαφέρον αν συναντούσα τον Δον Κιχώτη. Όμως ο εγκέφαλος μου έριξε στο όνειρο τον Μπουκόφσκι.
Αν ήμουν στην πραγματικότητα θα του έλεγα κάτι ηλίθιο, όπως: «Είστε καλά;»
Ή κάτι βαρετό, όπως: «Θαυμάζω το έργο σας».

Ευτυχώς ο ονειρικός μου εαυτός δεν νοιάζεται για τα προσχήματα.
Η γιαγιά μου έσβηνε αργά, παραδινόταν, μόλις στα 75. Το βλέμμα της έλεγε ότι δεν ήθελε τίποτα παραπάνω. Σαν το δεύτερο νυχτερινό του Σοπέν, γλυκό, οικείο -ή μπορεί σαν τα κουλουράκια που έφτιαχνε κάθε Χριστούγεννα και Πάσχα.
«Αφήστε με να φύγω. Σας αγαπώ, αλλά…»
Όλοι το ήξεραν ότι θα πέθαινε. Πρώτα αυτή. Γιατί αυτή έπαιζε το πιάνο.
Τα όνειρα είναι η σκιά της πραγματικότητας.
Ίσως σε κάποιο μελλοντικό κόσμο (κι εφόσον αυτός προλάβει να υπάρξει) θα μπορούσαν να δώσουν σε άτομα που κοιμούνται τις ίδιες εικόνες-λέξεις-συναισθήματα. Και μετά οι επιστήμονες να… ονειρογραφήσουν την ενύπνια δραστηριότητα.
Κάθε άνθρωπος, με τα ίδια υλικά, θα έφτιαχνε ιστορίες τελείως διαφορετικές. Άλλωστε αυτό κάνουμε και με την πραγματικότητα.
Χωρίς να συστηθώ (άλλωστε δεν είχα όνομα στο όνειρο) λέω στον Μπουκόφσκι: «Να ζεις».
Δεν ήταν ευχή, ήταν διαπίστωση. Η τελευταία φράση ενός βιβλίου για τη σημασία της ύπαρξης. Ή μπορεί να ήταν ο τίτλος του βιβλίου (και σίγουρα είναι πιασάρικος τίτλος).
Οπότε του λέω αυτό, σαν απόφθεγμα:
«Να ζεις».
«Τι άλλο;» απαντάει ο Μπουκόφσκι.

Όση ώρα δακτυλογραφώ αυτό το κείμενο ακούω το Ρέκβιεμ του Μότσαρτ. Το έγραφε ενώ πέθαινε, το έγραφε για τον εαυτό του. Είναι ηρωικό, πιο πολύ κι απ’ την Ενάτη του Μπετόβεν, πιο πολύ από κάθε ύμνο στην ελευθερία και στην ηρωικότητα.
Γιατί είναι ένας ύμνος στη ζωή αυτό το Ρέκβιεμ. Ίσως αυτά να είναι τα εξαίσια όργανα του μυστικού θιάσου, που ακούει ο Καβάφης όταν σαν έτοιμος από καιρό αποχαιρετά την Αλεξάνδρεια που χάνει.
Κι αυτό που κάνει πιο ηρωικό το Ρέκβιεμ του Μότσαρτ, αυτό που κάνει ηρωική την αποχώρηση του Καβάφη, αυτό που κάνει τόσο ηρωική τη ζωή, είναι ότι είναι ανολοκλήρωτη, ατελής, ελλιπής.
Συνεχίζω την κουβέντα, δεν γίνεται να χάσω αυτή την ευκαιρία. Ποιος ξέρει πότε και αν θα τον ξαναδώ.
«Το μόνο που έχει σημασία είναι η ζωή, έτσι δεν είναι; Ό,τι και να συμβεί πρέπει να συνεχίσουμε να ζούμε», του λέω.
Κάνει ένα μορφασμό. Μάλλον δεν του άρεσε αυτό που άκουσε ή μπορεί να τον πόνεσε το τραύμα
«Υπάρχει ο πόνος», μου λέει. «Κι η αρρώστια. Αν είναι να πονάς, συνέχεια, τότε ίσως να προτιμήσεις το καθόλου… Είναι και τα γηρατειά. Αν γερνούσα τόσο που να μην μπορώ ούτε να κατουρήσω, τότε θα το σκεφτόμουν πάλι, όσο προλαβαίνω.»
«Γιατί;» επιμένω για να μείνω στο θέμα μου. «Όσο χάλια και να ζεις δεν είναι καλύτερο απ’ το να μη ζεις καθόλου;»
Κάποιοι επιστήμονες τις προάλλες υποστήριζαν σε άρθρο τους ότι δεν υπάρχει παρελθόν και μέλλον. Όλα συμβαίνουν ταυτόχρονα. Ο ονειρικός κόσμος το γνωρίζει αυτό: Στα όνειρα όλα συμβαίνουν τώρα. Ο χρόνος είναι μια ακόμα ψευδαίσθηση.
Η Στέλλα, στο διπλανό κρεβάτι, ζητούσε να την αφήσουν να πάει στο σπίτι της.
«Τι με κρατάτε εδώ;» ρωτούσε τις νοσοκόμες. «Είμαι μια χαρά. Έχω πράγματα να κάνω. Τι με κρατάτε;»
«Ποιος θα σε προσέχει στο σπίτι;» τη ρώτησε μια νοσοκόμα, που προσπαθούσε να είναι λογική.
«Θάψε τα παιδιά σου και τον άντρα σου κι έλα μετά να μου μιλήσεις», της είπε η Στέλλα. «Ποιος θα με προσέχει; Χα!»

Και γέλασε, η Στέλλα, χωρίς δόντια και χωρίς κρέας. Και γέλασε ο κυνικός θείος. Κι αγρίεψε η νοσοκόμα. Κι αναστέναξε η Πηνελόπη Δ. Κι εγώ κοίταξα έξω, τους γλάρους.
Κάποιοι άλλοι αναφέρονται στα παράλληλα σύμπαντα. Αν τρυπούσαμε το έβδομο πέπλο της ψευδαίσθησης θα καταλαβαίναμε ότι υπάρχουν τόσα σύμπαντα, τόσοι κόσμοι, όσοι και εγκέφαλοι.
Κάθε σκύλος, κάθε ποντίκι, κάθε μύγα, ζει σ’ ένα διαφορετικό σύμπαν. Το δικό του, έτσι όπως το αντιλαμβάνεται. Ο Κόσμος δεν περιστρέφεται γύρω απ’ τον άνθρωπο
Ο Μπουκόφσκι γελάει (ή μπορεί να βήχει) κρατώντας την κοιλιά του.
«Τι ξέρεις απ’ τα χάλια, μικρέ; Νομίζεις ότι έχεις στερηθεί, ότι έχεις νιώσει πόνο; Είσαι τυχερός άνθρωπος. Κι εγώ είμαι, μην νομίζεις ότι το παίζω μάρτυρας. Αλλά έχω γνωρίσει ανθρώπους που ζούσαν χειρότερα κι απ’ τον θάνατο. Και παρακαλούσαν για λύτρωση. Ήθελαν να τελειώνουν.»
«Και ποιο είναι το όριο;» τον ρωτάω. «Υπάρχει κάποιο όριο… πόνου;»

«Ο καθένας έχει τα όρια του», μου λέει ο Μπουκόφσκι. «Είναι σαν εκείνο το παιχνίδι, που τραβάνε το σχοινί από δω κι από κει. Απ’ τη μια είναι η απόλαυση. Όσο μπορεί ν’ απολαύσεις, κάτι, έστω κάτι, τότε αντέχεις. Είναι, δεν ξέρω, είναι κι η ελπίδα, ότι κάτι θ’ αλλάξει, είναι η πίστη, είναι… το όνειρο. Αν απολαμβάνεις, ελπίζεις, πιστεύεις, ονειρεύεσαι, τότε αντέχεις. Τραβάνε αυτά απ’ τη μια μεριά. Στην άλλη είναι ο πόνος, η απογοήτευση, η παραίτηση, τι άλλο, δεν ξέρω, ο κόσμος και τα σκατά του. Αν νικήσουν οι από κει, ξέρεις, οι κακοί της ταινίας μες στο κεφάλι σου, τότε δεν υπάρχει λόγος για να ζεις. Τίτλοι τέλους και άντε γεια καριόληδες.»
Κι όπως τα λέει αυτά βήχει (ή γελάει). Αφήνει για λίγο το τραύμα και τ’ άντερα του βγαίνουν έξω. Τα βάζει μέσα χωρίς να βογγάει.
«Εσύ αντέχεις», του λέω.
«Εγώ έχω πολλά που πρέπει να γράψω».

Τότε έρχονται οι νοσοκόμοι να τον πάρουν. Πριν τον φορτώσουν μου δίνουν ένα βιβλίο του. Διστάζω για λίγο και χάνω την ευκαιρία, δεν προλαβαίνω να του ζητήσω να μου το υπογράψει.
Κρίμα. Θα ήταν συλλεκτικό κομμάτι με το αίμα -ίσως και τα σκατά- του συγγραφέα.
Έφυγα εκείνο το απόγευμα, για τα νησιά. Η Πηνελόπη δεν έφυγε, πέθανε. Η νοσοκόμα άλλαξε σεντόνια στο κρεβάτι κι ο θείος συνέχισε να είναι κυνικός. Η Στέλλα μάλλον ζει ακόμα.
Τ’ όνειρο τέλειωσε έτσι απότομα. Άνοιξα τα μάτια, είδα το ταβάνι του σπιτιού, κι ήμουν πάλι εγώ, ο κανονικός εγώ, ο εαυτός που πληρώνει φόρους.
Αυτόματα, μάλλον αταβιστικά, έκανα το σταυρό μου, ψιθυρίζοντας τρεις φορές -αντί για διευχών: «Ευχαριστώ που είμαι ζωντανός Ευχαριστώ που είμαι ζωντανός Ευχαριστώ που είμαι ζωντανός».
Κι ήταν δυο μέρες πριν τα Χριστούγεννα. Έπρεπε να σηκωθώ γρήγορα, γιατί δούλευα. Αλλά δεν πονούσα, ήμουν σαράντα χρονών κι είχα πολλά πράγματα να γράψω ακόμα, πολύ περισσότερα ν’ απολαύσω.
Στο δρόμο για τη δουλειά προσπαθούσα να θυμηθώ τον τίτλο της ονειρικής ταινίας του Καμπανέλλη. Δεν τα κατάφερα, έτσι της έδωσα το δικό μου -πιασάρικο- τίτλο: «Να ζεις».
Τι άλλο;

Οι νύχτες του Γενάρη

Οι νύχτες του Γενάρη έχουν στόμα
και λένε παραμύθια τις γιορτές
τσακίζουνε του μπουκαλιού το πώμα
και πίνουν να μεθάνε ποιητές

Οι μέρες του Γενάρη έχουν μάτια
που κλέβουνε το φως και το σκορπούν
τα δειλινά σε έρημα δωμάτια
εκείνων που θυμούνται κι αγαπούν
Οι μέρες και οι νύχτες του Γενάρη
σα δέντρα κρεμασμένα στη βροχή
στιχάκια γράφουν σ' ένα καλαντάρι
και στης καρδιάς τα φύλλα μια ευχή

Ο χρόνος του Γενάρη γκρίζα δάφνη
παράθυρα της μνήμης ανοιχτά
αναπολεί τον ποιητή Καβάφη
την Αλεξάνδρεια αποχαιρετά.

Οι μέρες του Γενάρη έχουν μάτια
που κλέβουνε το φως και το σκορπούν
τα δειλινά σε έρημα δωμάτια
εκείνων που θυμούνται κι αγαπούν
Οι μέρες και οι νύχτες του Γενάρη
σα δέντρα κρεμασμένα στη βροχή
στιχάκια γράφουν σ' ένα καλαντάρι
και στης καρδιάς τα φύλλα μια ευχή
Οι μέρες και οι νύχτες του Γενάρη
σα δέντρα κρεμασμένα στη βροχή
στιχάκια γράφουν σ' ένα καλαντάρι
και στης καρδιάς τα φύλλα μια ευχή.

ΤΟ ΕΘΙΜΙΚΟ ΠΟΔΑΡΙΚΟ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ


H πρώτη εθιμική κίνηση που γίνεται με τον ερχομό κάθε καινούργιου χρόνου ονομάζεται στην Ελλάδα, όπως είναι γνωστό, «ποδαρικό» (first foot, πρώτο βήμα, όπως λέγεται στη Μεγάλη Βρετανία).
Πρόκειται, όπως γνωρίζουμε, για την πρώτη είσοδο, το πρώτο βήμα ενός επισκέπτη, συγγενικού ή φιλικού προσώπου (μικρής ή μεγάλης ηλικίας), στο σπίτι μιας οικογένειας τα ξημερώματα ή το πρωί της Πρωτοχρονιάς. Το πρόσωπο αυτό έρχεται στο σπίτι για να φέρει το μήνυμα της αλλαγής του χρόνου, την καλή τύχη και την ευτυχία για όλη τη διάρκεια της νέας χρονιάς.
Επειδή όμως η πρώτη αυτή επίσκεψη μπορεί να φέρει και αντίθετο αποτέλεσμα, γι’ αυτό πιστεύεται ότι αυτός που θα μπει πρώτος στο σπίτι για να κάνει «ποδαρικό» πρέπει να είναι καλόκαρδος και καλότυχος.

Αν μάλιστα τύχει να είναι και μικρό παιδί, αυτό θεωρείται πιο καλός οιωνός γιατί, κατά τη λαϊκή αντίληψη, ένα παιδί χαρακτηρίζεται με τα στοιχεία της αθωότητας, της ειλικρίνειας και της άδολης συμπεριφοράς.
Στην Ελλάδα η συνήθεια αυτή εξακολουθεί να γίνεται κάθε χρόνο. Ετσι οι περισσότερες οικογένειες φροντίζουν να δέχονται το «ποδαρικό» από συγγενικό συνήθως πρόσωπο ή ακόμη από το μικρότερο παιδί τους, το οποίο θα βγει έξω από το σπίτι λίγο προτού τελειώσει ο παλαιός χρόνος και θα ξαναμπεί με τον ερχομό του νέου. Μάλιστα πιστεύεται ότι το «πρώτο βήμα» πρέπει να γίνει με το δεξί πόδι, για να φέρει ευτυχία, να έρθουν όλα «δεξιά», καθώς η δεξιά πλευρά (χέρι, πόδι, εν προκειμένω) ήδη από ένα μακρό παρελθόν θεωρήθηκε αίσια και, αντιθέτως, απαίσια η αριστερή (πρβλ. sinister: αριστερή, αλλά και ολέθριος).

Παραδοσιακή συνήθεια
Σε ορισμένες περιοχές της χώρας μας το «ποδαρικό» το κάνει ο ίδιος ο νοικοκύρης ή ο πρωτότοκος γιος. Ετσι, όπως αναφέρει ο Γεώργιος Μέγας, το ποδαρικό στην Αμοργό γινόταν από έναν άνθρωπο του σπιτιού καθώς γύριζε από την εκκλησία με ένα εικονισματάκι στο χέρι. Εμπαινε δύο βήματα μέσα και έλεγε: «Μέσα καλό!». Γύριζε δύο-τρία βήματα πίσω και ξανάλεγε: «Κι όξω κακό!». Αυτό το έκανε τρεις φορές. Τελειώνοντας επαναλάμβανε τις λέξεις «μέσα καλό» και έριχνε ένα ρόδι να σπάσει μέσα στο σπίτι. Επειτα όλη η οικογένεια έτρωγε μια δαχτυλιά μέλι, «για να ‘ναι γλυκιά η ζωή όλο τον χρόνο». Στην Κάρπαθο τα παλαιότερα χρόνια έβαζαν πρωί πρωί στο σπίτι «για το καλό» έναν άσπρο σκύλο και του έδιναν να φάει μπακλαβά. Αυτό το έκαναν «για να σκυλιάσει» το σπίτι και να θεριέψουν οι άνθρωποί του.

Αν πάλι η οικογένεια είναι άτεκνη ή τα παιδιά μεγάλωσαν και δεν βρίσκονται στο σπίτι, τότε προτιμάται ένα παιδί από το φιλικό ή γειτονικό περιβάλλον. Σε όλες τις περιπτώσεις ωστόσο το πρόσωπο που θα κάνει το ποδαρικό θα λάβει χρηματικό δώρο, το οποίο είναι ανάλογο με την οικονομική κατάσταση της οικογένειας.
Σε διάφορες χώρες της Ευρώπης, όπως γνωρίζουμε από τη λαογραφική βιβλιογραφία, το ποδαρικό της Πρωτοχρονιάς εξακολουθεί επίσης ως σήμερα να είναι σε χρήση. Είναι γνωστό με διάφορα ονόματα και αυτός που το κάνει εμφανίζεται σαν ένα πρόσωπο σημαντικό. Ο σκοπός είναι πάντα να «φέρει» τον καινούργιο χρόνο στο σπίτι και την καλή τύχη στην οικογένεια.

Σχόλια
ΣΟΦΙΑ ΓΑΒΡΑ
Γράψτε ένα σχόλιο...

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑΣ


Μια ιστορία που συνέβηκε πριν από εκατοντάδες χρόνια, πριν από 1500 χρόνια περίπου, στην πόλη Καισαρεία της Καππαδοκίας, στη Μικρά Ασία.
Ο Μέγας Βασίλειος ήταν δεσπότης της Καισαρείας και ζούσε αρμονικά με τους συνανθρώπους του, με αγάπη, κατανόηση και αλληλοβοήθεια.
Κάποια μέρα όμως, ένας αχόρταγος στρατηγός - τύραννος της περιοχής, ζήτησε να του δοθούν όλοι οι θησαυροί της πόλης της Καισαρείας, αλλιώς θα πολιορκούσε την πόλη για να την κατακτήσει και να την λεηλατήσει.
Ο Μέγας Βασίλειος ολόκληρη τη νύχτα προσευχόταν να σώσει ο Θεός την πόλη.
Ξημέρωσε η νέα μέρα και ο στρατηγός αποφασισμένος με το στρατό του περικύκλωσε αμέσως την Καισαρεία. Μπήκε με την ακολουθία του και ζήτησε να δει το Δεσπότη, ο οποίος βρισκόταν στο ναό και προσευχόταν. Με θράσος και θυμό ο αδίστακτος στρατηγός απαίτησε το χρυσάφι της πόλης καθώς και ότι άλλο πολύτιμο υπήρχε στην πόλη.
Ο Μέγας Βασίλειος απάντησε ότι οι άνθρωποι της πόλης του δεν είχαν τίποτε άλλο πέρα από πείνα και φτώχια, δεν είχαν να δώσουν τίποτε αξιόλογο στον άρπαγα στρατηγό. Ο στρατηγός με το που άκουσε αυτά τα λόγια θύμωσε ακόμα περισσότερο και άρχισε να απειλεί τον Μέγα Βασίλειο ότι θα τον εξορίσει πολύ μακριά από την πατρίδα του ή κι ακόμη μπορεί να τον σκοτώσει.
Οι χριστιανοί της Καισαρείας αγαπούσαν πολύ το Δεσπότη τους και θέλησαν να τον βοηθήσουν. Μάζεψαν λοιπόν από τα σπίτια τους ότι χρυσαφικά είχαν και του τα προσέφεραν, ώστε δίνοντάς τα στο σκληρό στρατηγό να σωθούν. Στο μεταξύ ο ανυπόμονος στρατηγός κόντευε να σκάσει από το κακό του. Διέταξε αμέσως το στρατό του να επιτεθεί στο φτωχό λαό της πόλης.
Ο Δεσπότης, ο Μέγας Βασίλειος, που ήθελε να προστατέψει την πόλη του προσευχήθηκε και μετά παρουσίασε στο στρατηγό ότι χρυσαφικά είχε μαζέψει μέσα σε ένα σεντούκι. Τη στιγμή όμως που ο στρατηγός πήγε να ανοίξει το σεντούκι και να αρπάξει τους θησαυρούς, με το που ακούμπησε τα χέρια του πάνω στα χρυσαφικά, έγινε το θαύμα! Όλοι οι συγκεντρωμένοι είδαν μια λάμψη και αμέσως μετά έναν λαμπρό καβαλάρη να ορμάει με το στρατό του επάνω στον σκληρό στρατηγό και τους δικούς του. Σε ελάχιστο χρόνο ο κακός στρατηγός και οι δικοί του αφανίστηκαν. Ο λαμπρός καβαλάρης ήταν ο Άγιος Μερκούριος και στρατιώτες του οι άγγελοι. Έτσι σώθηκε η πόλη της Καισαρείας.
Τότε όμως, ο Δεσπότης της, ο Μέγας Βασίλειος, βρέθηκε σε δύσκολη θέση! Θα έπρεπε να μοιράσει τα χρυσαφικά στους κατοίκους της πόλης και η μοιρασιά να είναι δίκαιη, δηλαδή να πάρει ο καθένας ότι ήταν δικό του. Αυτό ήταν πολύ δύσκολο. Προσευχήθηκε λοιπόν ο Μέγας Βασίλειος και ο Θεός τον φώτισε τι να κάνει. Κάλεσε τους διακόνους και τους βοηθούς του και τους είπε να ζυμώσουν ψωμάκια, όπου μέσα στο καθένα ψωμάκι θα έβαζαν και λίγα χρυσαφικά.
Όταν αυτά ετοιμάστηκαν, τα μοίρασε σαν ευλογία στους κατοίκους της πόλης της Καισαρείας. Στην αρχή όλοι παραξενεύτηκαν, μα η έκπληξή τους ήταν ακόμη μεγαλύτερη όταν κάθε οικογένεια έκοβε το ψωμάκι αυτό κι έβρισκε μέσα τα χρυσαφικά της. Ήταν λοιπόν ένα ξεχωριστό ψωμάκι, η βασιλόπιτα. Έφερνε στους ανθρώπους χαρά κι ευλογία μαζί.
Από τότε φτιάχνουμε κι εμείς τη βασιλόπιτα με το φλουρί μέσα, την πρώτη μέρα του χρόνου, τη μέρα του Αγίου Βασιλείου. Η βασιλόπιτα, αγιοβασιλιάτικο έθιμο πολλών αιώνων, μεταφέρεται από γενιά σε γενιά, για να μας θυμίζει την αγάπη και την καλοσύνη αυτού του Αγίου ανθρώπου.
Το νόμισμα έχει το καθορισμένο συμβολισμό του για μας τους ορθοδόξους. Το ασημένιο ή χρυσό χρώμα του θεωρείται ότι είναι κατά της βασκανίας, το ψωμί είναι η γονική δύναμη για τα κτήματα του σπιτιού,ο δε σταυρός αντιπροσωπεύει την θεϊκή προστασία.

Σχόλια
ΣΟΦΙΑ ΓΑΒΡΑ

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ! ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ, ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ!







Ιανουάριος! Ο πρώτος μήνας του έτους, κοινώς Γενάρης. Ονομάστηκε έτσι προς τιμή του θεού των Ρωμαίων Ιανού, ο οποίος θεωρούταν προστάτης των πρώτων αρχών και αιτίων. Η καθιέρωση του ως πρώτου μήνα του έτους έγινε το 450 π.Χ. από τους Ρωμαίους.
Για τους αρχαίους Έλληνες η πρώτη του έτους ήταν η 21η Ιουνίου. Οι Βυζαντινοί ακολούθησαν τους Ρωμαίους στο ζήτημα του ημερολογίου και έτσι καθιέρωσαν τον Ιανουάριο ως πρώτο μήνα, πράγμα που διατηρήθηκε και στο Ιουλιανό ημερολόγιο και εξακολουθεί να ισχύει μέχρι σήμερα.
Ο λαός μας έχει διάφορες ονομασίες για τον Ιανουάριο. 
Ο Γενάρης είναι & Γεννολοητής, παρετυμολογικά, γιατί τότε γεννοβολούν τα κοπάδια, Γατομήνας, επειδή σ’ αυτόν ζευγαρώνουν οι γάτες & Μεσοχείμωνος, γιατί είναι ο μεσαίος από τους 3 μήνες του χειμώνα. Ακόμα Κρυαρίτης (στη Μάνη) για το τσουχτερό του κρύο, αλλά & Γελαστός για τις Αλκυονίδες ημέρες του. Κλαδευτής & Καλεντέρης (Πόντος - Καππαδοκία) από τα Κάλαντα (Καλένδες) της αρχιχρονιάς. Τέλος είναι Τρανός, Πρωτάρης, Μεγάλος μήνας ή Μεγαλομηνάς, γιατί είναι ο 1ος μήνας του έτους με 31 ημέρες, αντίθετα με τον Κουτσό, τον Κουτσοφλέβαρο που ακολουθεί.

Στην Αρχαία Ελλάδα



Οι λέξεις ρόδι και ροδιά,είναι άμεσα συνδεδεμένες με τις έννοιες
ροή και δύναμη. Η δύναμη λοιπόν αυτού του καρπού είναι χαρακτηριστική στην ελληνική μυθολογία και όχι μόνο, αφού τα ιστορικά δεδομένα που σχετίζονται μ`αυτό τον καρπό είναι ανεξάντλητα.
Στην Αρχαία Ελλάδα πίστευαν πως η δύναμη του ροδιού κρυβόταν στους πολυάριθμους κόκκους του (αφθονία και γονιμότητα), αλλά και στο πορφυρό χρώμα του (χρώμα που φέρνει καλή τύχη). Δεν είναι τυχαίο εξάλλου πως, ακόμη και σήμερα, αποτελεί ένα από τα πιο εκφραστικά σύμβολα της ελληνικής λαογραφίας, με έντονη παρουσία σε κάθε μορφή και έκφραση της παραδοσιακής ζωής.

Αποχαιρετάμε το 2016 & υποδεχόμαστε το 2017 .







Και κάπου εδώ λέμε πως αποχαιρετάμε μια χρονιά που φεύγει και υποδεχόμαστε μια καινούργια που έρχεται. Στην ουσία η αλλαγή βρίσκεται μοναχά στο αριθμητικό του πράγματος. Γιατί αλλάζοντας το ημερολόγιο, τίποτα δεν διαγράφεται από την πραγματικότητα που συνεχίζει ακάθεκτη να ζει και να υπάρχει.
Νομίζω πως στα τόσα χρόνια που θυμάμαι, δεν υπήρξε άλλη χρονιά με τόσο πόνο, τόση δυστυχία και τόσο θάνατο καταγεγραμμένο. Δεν έχω να θυμηθώ κάτι άλλο, δεν έχω να επικεντρωθώ κάπου αλλού και θα ήταν στρουθοκαμηλισμός να το κάνω.
Η χώρα μας πέρασε, από τον όμορφο μεσογειακό προορισμό διακοπών σε ένα απέραντο νεκροταφείο ανθρωπίνων ψυχών. Μετανάστες πρόσφυγες πνίγηκαν στα καταγάλανα νερά του Ελύτη και στο φως του Καζαντζάκη. Παραμεθόριες περιοχές έγιναν πέρασμα και εγκλεισμός για χιλιάδες ακόμη, που το μόνο που ζητούσαν ήταν ελεύθερη πρόσβαση στη ζωή. Ο κανόνας έγινε εξαίρεση και κατακρεούργησε την ελπίδα ενός λαού, αποδεικνύοντας πως η εξουσία δεν διαθέτει ανθρωπισμό, με όποιον τρόπο και αν εκφραστεί. Άλλωστε ο άνθρωπος, δέχεται να εξουσιαστεί, μόνο στην περίπτωση που αναθέτει και αποστασιοποιείται από τα κοινά.
Στα θετικά της χρονιάς που φεύγει, θα υμνήσω ανθρώπους που παρόλη την ανέχεια της κρίσης, έδειξαν μεγαλείο ψυχής, σε αυτό που θεωρείται αυτονόητο για την ύπαρξη του ανθρώπου στη γη: την αλληλεγγύη. Σε όλους αυτούς που πρόσφεραν αγάπη στους συνανθρώπους μας, με όποιον τρόπο.
Μια χρονιά μπορεί να φεύγει και μια άλλη να έρχεται, μα η αλλαγή δε βρίσκεται στα ημερολόγια και στις χρονολογίες. Η αλλαγή αυτού του κόσμου, ζει μέσα στον καθένα και εν συνεχεία, στην εξωστρέφεια και στη συλλογική δράση, αυτού.
Για όσο λοιπόν δεν αντιλαμβανόμαστε την δύναμη που κρύβεται στην αλληλεγγύη και στη συλλογική δράση, για όσο αναθέτουμε τα προβλήματα και τις αδυναμίες σε εξουσιαστικά μοντέλα και μορφώματα, οι Πρωτοχρονιές θα έρχονται και θα φεύγουν χωρίς ουσία καμιά.
Αυτό που με δίδαξε η χρονιά που φεύγει, είναι πως καμιά φορά, χρήσιμο είναι να βγάζουμε τον σκασμό και να βάζουμε μπρος τα δυο μας χέρια και να σηκωνόμαστε. Τα δυο μας χέρια για αρχή και μετά μαζί με άλλα ζευγάρια χέρια. Με αυτά τα χέρια που υποβαστάζουν τον κόσμο, που φτύνουν στα μούτρα εξουσίες και θεσμούς, με αυτά τα χέρια που μόνο αγάπη έχουν ως απόθεμα, με αυτά τα χέρια που ξέρουν να αντιστέκονται σε ότι μας τρώει, σε ότι μας διαχωρίζει, σε ότι μας βγάζει από την ουσία της ανθρώπινης υπόστασης.
Χρόνια Πολλά με υγεία και με την ουσιαστική επιστροφή μας στην ενεργή ζωή, στην συλλογική δράση, στον κοινό σκοπό μας . Την επικράτηση της αγάπης. Τότε ίσως έρθει και μια ουσιαστική Πρωτοχρονιά για όλους μας.

Τρίτη 27 Δεκεμβρίου 2016

Ανασκόπηση 2016: Οι φωτογραφίες που σημάδεψαν τη χρονιά που φευγειει

757014-anaskopisi2016photos.jpg

Ανασκόπηση 2016Συρία, προσφυγικό, τρομοκρατικές επιθέσεις, εκλογές στις ΗΠΑ, αλλά και Ολυμπιακοί Αγώνες.
Δείτε τι κατέγραψε ο φωτογραφικός φακός για το 2016:
10 Ιανουαρίου
ΗΠΑ: Αποχαιρετώντας τον Μπάουι.10david
19 Ιανουαρίου
Πλανήτης Άρης: H… «σέλφι» του Curiosity.24aris
29 Ιανουαρίου
Περού: Παγκόσμια ανησυχία για τον ιό Ζίκα. Απολύμανση για τον ιό σε σπίτια και δημόσιες υπηρεσίες.1zika
2 Φεβρουαρίου
Ελλάδα, Αθήνα: Μετά το πανεργατικό συλλαλητήριο…25ellas
5 Φεβρουαρίου
Συρία: Η ζωή είναι δυνατότερη από το θάνατο. Νιόπαντρο ζευγάρι στα ερείπια της Χομς.26homs
29 Φεβρουαρίου
Μετανάστες προσπαθούν να γλυτώσουν από τα δακρυγόνα που ρίχνουν σκοπιανοί αστυνομικοί κοντά στα σύνορα με την Ελλάδα.2metanastes
9 Μαρτίου
Ινδονησία: Ολική έκλειψη Ηλίου.29ilios
15 Μαρτίου
Ελλάδα: Τα παιδιά παίζουν στη λασπωμένη Ειδομένη, στο Κιλκίς.12eidomeni
20 Μαρτίου
Στην Κούβα καταφτάνει το Air Force One. Η πρώτη επίσκεψη Αμερικανού προέδρου στο νησί της Καραϊβικής εδώ και 88 χρόνια.13airforce
22 Μαρτίου
Βέλγιο, Βρυξέλλες: 32 Νεκροί και τουλάχιστον 300 τραυματίες είναι ο τραγικός απολογισμός της διπλής τρομοκρατικής επίθεσης που συγκλόνισε τις Βρυξέλλες.bru2 bru1
brussels
31 Μαρτίου
Συρία: Ότι απέμεινε από την αρχαία Παλμύρα, μετά τους βανδαλισμούς του Ισλαμικού Κράτους.27palmyra copy
1 Απριλίου
Νοσοκομείο στη Βενεζουέλα. Η οικονομική κατάσταση της χώρας του προέδρου Μαδούρο, έχει φέρει σε τραγική κατάσταση το σύστημα Υγείας.4venezourla
16 Μαρτίου
Ελλάδα: Ο πάπας Φραγκίσκος στη Μυτιλήνη.42papas
22 Μαρτίου
Μεγάλη Βρετανία: O πρίγκιπας Γεώργιος συναντά τον Μπαράκ Ομπάμα.28prigipas copy
27 Μαρτίου
Συρία, Χαλέπι: Το σκληρό πρόσωπο του πολέμου. Ένα αγόρι κλαίει δίπλα από το άψυχο σώμα κάποιου συγγενή του.6agori
25 Μαΐου
Σκάφος με μετανάστες αναποδογυρίζει στα ανοικτά της Λιβύης.22lybia copy
10 Ιουνίου
ΗΠΑ: «We Love You Muhammad». Ο κόσμος αποχαιρετάει στο Λούισβιλ του Κεντάκι, τον θρύλο της πυγμαχίας, Μοχάμεντ Άλι.11ali
13 Ιουνίου
ΗΠΑ, Φλόριντα: Πολίτες κρατούν κεριά στη μνήμη των θυμάτων του μακελειού σε κέντρο διασκέδασης στο Ορλάντο, που σημειώθηκε η χειρότερη μαζική δολοφονία στην ιστορία των ΗΠΑ με 49 νεκρούς και 53 τραυματίες.30orlando copy
15 Ιουνίου
Νότια Αφρική: Ο Όσκαρ Πιστόριους, βγάζει τα πρόσθετα μέλη, σε μια αναπαράσταση της δολοφονίας.15pistorious
22 Ιουνίου
ΗΠΑ: Ο «βασιλιάς» το πήγε σπίτι του. Ο κόσμος αποθεώνει στους δρόμους του Οχάιο στο Κλίβελαντ τον ΛεΜπρον Τζέιμς, μετά την κατάκτηση του πρωταθλήματος του NBA.31lebron
10 Ιουλίου
Γαλλία, Τελικός Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου: Στο γήπεδο Σταντ ντε Φρανς, η Πορτογαλία επικράτησε με 1-0 της Γαλλίας. Κριστιάνο Ρονάλντο και Φερνάντο Σάντος στον 7ο ουρανό…19portuga
13 Ιουλίου
Μεγάλη Βρετανία – Αγγλία: O Κάμερον αποχαιρετά… οικογενειακώς τον αριθμό 10 της Ντάουνινγκ Στριτ, μετά την επικράτηση του Brexit στο δημοψήφισμα.18cameron
14 Ιουλίου
Γαλλία, Νίκαια: Η τρελή πορεία που φορτηγού στον παραλιακό δρόμο Προμενάντ ντεζ Ανγκλέ της Νίκαιας κόστισε τη ζωή σε 86 ανθρώπους ενώ τραυμάτισε άλλους 434.  Ήταν λίγο πριν τις 23:00 το βράδυ και η Γαλλία γιόρταζε την εθνική γιορτή της 14ης Ιουλίου… Το ΙΚ υπενθυμίζει ότι είναι στην Ευρώπη…nice attack1 nice attack3
nice attack4
nice attack2
16 Ιουλίου
Τουρκία: Οι πολίτες παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα.51Coup Τέλος το πραξικόπημα. Οι Τούρκοι στρατιώτες στα χέρια των πολιτών στη γέφυρα του Βοσπόρου.
9toyrkoi Υποστηρικτές του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πανηγυρίζουν στην πλατεία Ταξίμ, μετά την καταστολή του πραξικοπήματος.
3tourkia
20 Ιουλίου
ΗΠΑ: Ο Ντόναλντ Τραμπ εξασφάλισε και επίσημα το χρίσμα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος για τις αμερικανικές προεδρικές.21trump
23 Ιουλίου
Συρία: H μανία του Πόκεμον «χτύπησε» και την κατεστραμμένη πόλη της Ντούμα. Squirtle στα ερείπια…32pokemo
18 Αυγούστου
Συρία: Ο 5χρονος Ομάρ Ντακνίς από τη Συρία, μόλις έχει ανασυρθεί από τα συντρίμμια ενός βομβαρδισμένου κτιρίου στη γειτονιά του Κατέρζι στο Χαλέπι. Από τις πιο δυνατές φωτογραφίες της χρονιάς.33omar
24 Αυγούστου
Ιταλία: Αματρίτσε, Ακουμόλι, Λάτσιο, Μάρκε, Ούμπρια, Αμπρούτζο. Ο σεισμός των 6,2 Ρίχτερ έσβησε ολόκληρα χωριά από τον χάρτη, αφήνοντας πίσω τους τουλάχιστον 159 νεκρούς.34seismos
29 Αυγούστου
Μετανάστες από την Ερυθραία στο «δρόμο» για την Ιταλία.5metanastes
9 Σεπτεμβρίου
Βραζιλία – Ολυμπιακοί Αγώνες Ρίο. Ο Μάικλ Φελπς κατακτά ένα ακόμα χρυσό μετάλλιο.16phelps
17 Σεπτεμβρίου
Βραζιλία – Ολυμπιακοί Αγώνες Ρίο. Ο Γιουσέιν Μπόλτ και ο Αντρέ ντε Γκρας κάνουν την… πλάκα τους, στον τερματισμό των ημιτελικών των 200 μέτρων.20bolt
9 Οκτωβρίου
ΗΠΑ: Στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις πραγματοποιήθηκε το 2ο (και πιο σκληρό) ντιμπέιτ μεταξύ Χίλαρι Κλίντον και Ντόναλντ Τραμπ.17debate
11 Οκτωβρίου
Συρία: Άντρες φροντίζουν τα παιδία τους στο κατεστραμμένο Χαλέπι.35frontida
17 Οκτωβρίου
Συρία: Οι Κούρδοι στη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους.8koyrdoi
26 Οκτωβρίου
Γαλλία: Η «ζούγκλα του Καλαί».14kalais
2 Νοεμβρίου
Ιράκ: Ο τρόμος ζωγραφισμένος στο πρόσωπο της μικρής Ιρακινής. Οι Ειδικές Δυνάμεις του Ιράκ έχουν εισβάλει σε σπίτι για τον εντοπισμό τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους στη Μοσούλη.7irakinoi
8 Νοεμβρίου
ΗΠΑ: Τι ψηφίζει η Μελάνια;36trump Σοκ για τους δημοκρατικούς το αποτέλεσμα των εκλογών…
37sok …Χαρές και πανηγύρια για τους Ρεπουμπλικάνους.
38xares Ντόναλντ Τραμπ. Ο νέος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.
41trump
9 Νοεμβρίου
Όλες οι μεγάλες εφημερίδες έχουν στα πρωτοσέλιδά τους τον θρίαμβο του Ντόναλντ Τραμπ.39efimeris
10 Νοεμβρίου
ΗΠΑ: Αμηχανία! Μπαράκ Ομπάμα, Ντόναλντ Τραμπ.23obatra copy
15-16 Νοεμβρίου
Ελλάδα: O Μπαράκ Ομπάμα στην Αθήνα για «επίσκεψη εργασίας».43obama 45obama
46obama
47obama
48obama
49obama
44obama
26 Νοεμβρίου
Κολομβία: Παγκόσμιο σοκ. Η πτήση 2933 της LaMia Airlines που μετέφερε 77 ανθρώπους, μεταξύ αυτών, ποδοσφαιριστές και προσωπικό της Σαπεκοένσε, συνετρίβη καθώς πλησίασε το Μεντεγίν.52chapo
1 Δεκεμβρίου
Κούβα – Σάντα Κλάρα: Ο λαός της Κούβας αποχαιρετά τον Φιντέλ Κάστρο39fidel
3 Δεκεμβρίου
Βραζιλία: Το τελευταίο χειροκρότημα στους παίκτες της Σαπεκοένσε.53chape
19 Δεκεμβρίου
Tουρκία, Άγκυρα: Δολοφονία σε απευθείας μετάδοση. Ο Ρώσος πρέσβης είναι νεκρός και το πρώτο σοκ της ημέρας είναι γεγονός.JA3LD copy Γερμανία, Βερολίνο: Η τρομοκρατία χτύπησε και πάλι στην καρδιά της Ευρώπης. Επίθεση με φορτηγό σε χριστουγεννιάτικη αγορά του Βερολίνου άφησε πίσω της 12 νεκρούς και δεκάδες τραυματίες.
50berlin 27 Δεκεμβρίου
Αγγλία: To 2016 κλείνει όπως ξεκίνησε. Λίγα λουλούδια έξω από το σπίτι του Τζορτζ Μάικλ.micheal *Πηγή φωτογραφιών: eurokinissi/AP/Getty/Reuters/NASA/AFP

Μαΐου
ΠΗΓΗ : Newsbomb.gr