ΓΑΒΡΑΣ ΚΩΣΤΑΣ: ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΟΘΟΝΗ

Ο Κώστας Γαβράς γεννήθηκε σαν σήμερα στις 12 Φεβρουαρίου του 1933 στην Ελλάδα. Σπούδασε λογοτεχνία στη Σορβόννη και μετά την αποφοίτησή του, αποφάσισε να μείνει στη Γαλλία. Κατάφερε όμως μέσα από τον κινηματογράφο να μας χαρίσει δημιουργίες που δεν γνωρίζουν σύνορα. Ταινίες που με την κριτική τους ματιά στο κοινωνικό γίνεσθαι κατάφεραν δικαίως να του χαρίσουν τον τίτλο του ειδικού στον πολιτικό κινηματογράφο και να τον εντάξουν στους κορυφαίους δημιουργούς της γενιάς του. Του Γιώργου Ρούσσου.

«Η χώρα μας είναι βασικά μια χώρα κουλτούρας. Γιατί έχουμε επιζήσει στον κόσμο και η Ελλάδα είναι γνωστή παντού; Γιατί εδώ και τρεις χιλιάδες χρόνια ο Ελληνικός Πολιτισμός έχει μία βάση και έπαιξε ρόλο σε όλο τον κόσμο μέχρι σήμερα. Ο Κινηματογράφος είναι Τέχνη, είναι μέρος της Τέχνης. Στη Μεσόγειο υπήρχαν πολιτισμοί που χάθηκαν, όπως οι Φοίνικες π.χ. που ήταν έμποροι. Τι έχει μείνει; Τίποτα ή πολύ λίγα πράγματα. Η Ελλάδα έμεινε γιατί είχε την Τέχνη, όλες τις Τέχνες. Λοιπόν, ο Κινηματογράφος είναι μια Τέχνη, καινούρια Τέχνη. Και πολλοί νομίζουν ότι επειδή είναι Τέχνη και μπορούμε να τη βρούμε παντού δεν αξίζει τον κόπο. Ιδίως οι πολιτικοί...» Κώστας Γαβράς

Ο Κώστας Γαβράς γεννήθηκε στα Λουτρά Ηραίας Αρκαδίας στις 12 Φεβρουαρίου του 1933 και σπούδασε Συγκριτική Φιλολογία στη Σορβόνη καθώς και κινηματογράφο στο Ινστιτούτο IDHEC. Μετά την αποφοίτησή του, αποφάσισε να μείνει στη Γαλλία. Η πρώτη του ταινία, το «Διαμέρισμα Δολοφόνων» παρουσιάστηκε το 1965. Η τρίτη μεγάλου μήκους ταινία του, το θρυλικό «Z», κέρδισε το Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας και το Όσκαρ Μοντάζ το 1970, ενώ προτάθηκε και για άλλα 3 Όσκαρ (Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας και Σεναρίου).

Η ταινία του «Ο Αγνοούμενος» το 1982 κερδίζει τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών, ενώ ο Κώστας Γαβράς κερδίζει το Όσκαρ Διασκευασμένου Σεναρίου την ίδια χρονιά. Η πλούσια φιλμογραφία του συμπεριλαμβάνει τις ταινίες: «Σε Κατάσταση Πολιορκίας» (1972), «Το Μουσικό Κουτί» (1989, Χρυσή Άρκτος στο Φεστιβάλ Βερολίνου το 1990), «Αμήν» (2002, βραβείο Σεζάρ Καλύτερου Σεναρίου), «Το Τσεκούρι» (2005) και «Παράδεισος στη Δύση» (2009). Το 2012 στο 53ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, και παρουσία του δημιουργού, είχαμε την ευκαιρία να απολαύσουμε την πιο πρόσφατη δημιουργία του, «Το Κεφάλαιο» (Le Capital).

Ζ
Μυθοπλασία, Γαλλία-Αλγερία, 1969, έγχρ., 127 λεπτά
Σκηνοθεσία: Κώστας Γαβράς Ι Σενάριο: Jorge Semprún (βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Βασίλη Βασιλικού) Ι Διεύθυνση φωτογραφίας: Raoul Coutard Ι Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης Ι Ηθοποιοί: Yves Montand, Ειρήνη Παππά, Jean-Luis Trintignant, Jacques Perrin Ι Παραγωγή: Reggane Films, O.N.C.I.C. Productions, Valoria Films | Διανομή: Rosebud

Ταινία-ορόσημο στη φιλμογραφία του Κώστα Γαβρά. Του χάρισε το πρώτο Όσκαρ και κινητοποίησε την παγκόσμια κοινότητα εναντίον της χούντας των συνταγματαρχών. Ένας επιστήμονας έχει προγραμματίσει μια ομιλία για να υποστηρίξει το φιλειρηνικό κίνημα της πόλης. Λίγο πριν την ομιλία, δέχεται την επίθεση μιας ομάδας ακροδεξιών εξτρεμιστών που συνδέονται πολιτικά με παρακρατικούς μηχανισμούς. Ένας αδέκαστος δικαστής αναλαμβάνει την υπόθεση πηγαίνοντας κόντρα στις δυνάμεις εξουσίας. Βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Βασίλη Βασιλικού για την δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη.

Η ταινία θα τιμηθεί με τις διακρίσεις: Βραβείο καλύτερου ανδρικού ρόλου (Jean-Louis Trintignant), βραβείο FIPRESCI στον Κ. Γαβρά στο Φεστιβάλ Καννών, Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας, Όσκαρ Μοντάζ (Françoise Bonnot) / Βραβείο Anthony Asquith στον Μίκη Θεοδωράκη στα BAFTA και Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας.