Η αυτοκαταστροφικότητα της βίας
Η
βία είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο που δυστυχώς είναι πανταχού παρόν.
Εμφανίζεται, με διαφορετικές μορφές, παντού. Μεταμφιεσμένη ή χωρίς
μάσκα, κρυφή ή φανερή, δολοπλόκα ή απονήρευτη, εν βρασμώ και εν ψυχρώ,
ατομική ή συλλογική, ενήλικη και ανήλικη, με λόγια και με πράξεις. Είναι
ένα δεδομένο ανθρώπινο στοιχείο.
Υπάρχουν όμως αυτά τα σημεία, τα σκοτεινά
σημεία της Ιστορίας, που η βία αποκτά τέτοια ισχύ που θερίζει τα πάντα.
Δεν αναφέρομαι μόνο στις γενοκτονίες - το έσχατο παράδειγμα συλλογικής
και οργανωμένης βίας - αλλά και μικρότερες «πανούκλες» που ξεπηδούν εν
καιρώ αναταράξεων και έχουν τη δύναμη να δηλητηριάσουν πιο ύπουλα, πιο
σιγά, αλλά εξίσου έντονα.
Βρισκόμαστε σε μια τέτοια κρίσιμη καμπή
στην ιστορία μας. Είμαστε θεατές (και εμπλεκόμενοι, κάποιοι, είτε ως
θύματα είτε ως θήτες) σε μια ιστορική στιγμή που εξετάζει το τι τελικά
είμαστε. Χρόνια ηδονιζόμαστε με την ιδέα ότι, ενώ οικονομικά και
εμπορικά δεν είμαστε πρωτοπόροι, έχουμε πάμπολλες αρετές: «φιλοξενία»,
τιμιότητα, αγάπη στον συνάνθρωπο, προοδευτικότητα, ανεκτικότητα, σεβασμό
στην οικογένεια και το «καλό». Και τώρα που ήρθε η ώρα να εξεταστούμε
στις αρετές αυτές, αποδεικνύουμε το σκοτεινό μας πρόσωπο.
Να θυμίσω στον αγχωμένο, πεινασμένο,
φοβισμένο λαό μας ότι, ιστορικά μιλώντας, η οικονομία και η ευημερία
κάνει κύκλους. Τίποτα δεν παραμένει στάσιμο. Η Ελλάδα έχει γνωρίσει και
άλλες - χειρότερες - στιγμές που δεν θέλει να θυμάται. Οι πόλεμοι που
θέρισαν την Ευρώπη τον εικοστό αιώνα, αναρωτιέμαι, δεν μας έμαθαν
τίποτα; Οι μέρες της γερμανοιταλικής πολιορκίας; Ο εμφύλιος; Ο λιμός της
Αθήνας το '41;
Συγκρίνουμε τους εαυτούς μας όχι με μια
γενικότερη, μεγαλύτερη Ελληνική πραγματικότητα με ιστορική συνέχεια,
αλλά με μια στιγμή. Τη στιγμή που είχαμε χρήματα να κάνουμε το κέφι μας
(εις βάρος ενός πιο σημαντικού αγαθού που λέγεται σύνεση, τιμιότητα,
συλλογικότητα, παιδία, υγεία, κοινωνία).
Η φτώχεια έρχεται και φεύγει. Η βία όμως
παραμένει. Χαράζει βαθιές πληγές στην κοινωνία και μπορεί να καταστήσει
το έσχατο στάδιο πριν την αποσύνθεση. Το μίσος, ο εξευτελισμός και η
ταπείνωση δεν είναι σαν την οικονομία που έχει σκαμπανευάσματα. Έχει
δική του ζωή και δε σταματά εκεί που η οικονομία ανακάμπτει. Έχει τη
δύναμη να διογκωθεί και να καταπιεί ό,τι καλό και όμορφο υπάρχει στο
διάβα της, και εν ριπεί οφθαλμού να ισοπεδώσει τις αξίες που χρόνια
χτίζονταν στην μεταπολεμική Ελλάδα.
Η βία είναι μεγαλύτερη και
καταστροφικότερη της ανεργίας και τα προσωπικά προβλήματα του καθενός,
διότι δεν επιφέρει καμία ουσιαστική λύση. Είναι ευκολότερη από την
προσπάθεια για αναπροσαρμογή, και περισσότερο εκφράζει αδυναμία παρά
δύναμη. Το μίσος, σαν ανθρώπινο συναίσθημα, έχει την τάση να «θολώνει»
και να βρίσκει διεξόδους καταστροφής εκεί που θα μπορούσε να
δημιουργήσει. Έτσι, αντί να γίνει κινητήριος δύναμη που θα γεννήσει κάτι
καλύτερο, επιφέρει ένα βίαιο κρεσέντο κατά το οποίο ο δημιουργός έχει
την ψευδή αίσθηση ότι λύνει ένα πρόβλημα χωρίς να καταλαβαίνει ότι γεννά
ένα καινούριο πρόβλημα. Για το λόγο αυτό η βία είναι αυτοκαταστροφική.
*Η κυρία Αλεξία Λιακουνάκου είναι κοινωνική Ανθρωπολόγος http://www.tovima.gr/
by Αντικλείδι , http://antikleidi.wordpress.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου