Το 1944 η Κατίνα Παξινού δεν έγινε μόνο η πρώτη Ελληνίδα που κράτησε στα χέρια της το Όσκαρ. Έγινε και η πρώτη μη Αμερικανίδα που τιμήθηκε με το βραβείο της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου. Από τότε έχουν περάσει 74 χρόνια.
Κι ενώ οι ελληνικές υποψηφιότητες μετρούνται σε δεκάδες, το χρυσό αγαλματίδιο έχουν κρατήσει μαζί με την Κατίνα Παξινού συνολικά τέσσερις Έλληνες: Ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Βασίλης Φωτόπουλος, ο Κώστας Γαβράς και ο Βαγγέλης Παπαθανασίου.
Γεννήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 1900 στον Πειραιά. Κόρη μεγαλοαστικής οικογένειας, και συγκεκριμένα του αλευροβιομήχανου Βασίλη Κωνσταντόπουλου. Φοίτησε αρχικά στη Σχολή Χιλλ και εν συνεχεία στη Σχολή Καλογραιών της Τήνου. Λόγω του ζωηρού της χαρακτήρα φοίτησε εσώκλειστη σε σχολείο της Ελβετίας, σπούδασε μουσική και τραγούδι στο Ωδείο της Γενεύης καθώς και σε άλλες αντίστοιχες σχολές στη Βιέννη και στο Βερολίνο. Παντρεύτηκε τον βιομήχανο Παξινό, και απέκτησε μαζί του δύο κόρες (αργότερα η πρώτη πέθανε).
Άρχισε από πολύ νωρίς την καλλιτεχνική σταδιοδρομία της και γρήγορα διακρίθηκε για το αληθινό ταλέντο της και την αγάπη στην τέχνη. Ο πρώτος της σημαντικός ρόλος ήταν της Βεατρίκης, στην ομώνυμη όπερα “Αδελφή Βεατρίκη”, που την έγραψε ειδικά γι’ αυτήν ο Μητρόπουλος και η οποία ανέβηκε το 1920 στο Δημοτικό θέατρο Πειραιώς. Ο πρώτος θεατρικός ρόλος της στην πρόζα ήταν το 1929, στο θέατρο Κοτοπούλη, στο “Γυμνή Γυναίκα” (La femme nue) του Μπατάιγ, που την καθιέρωσε και ως πρωταγωνίστρια δραματικών ρόλων.
Το 1931 συνεργάστηκε με τον κορυφαίο Έλληνα ηθοποιό Αιμίλιο Βεάκη με τον οποίο εισχώρησε στον συνεταιρικό θίασο του Αλέξη Μινωτή, τον οποίο και παντρεύτηκε και που μαζί του συνεργάστηκε αποδοτικά από το 1932 μέχρι το 1940, χρονιά που έγινε μόνιμο μέλος του Εθνικού Θεάτρου. Με τη Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου εμφανίσθηκε στο Λονδίνο, στη Φρανκφούρτη και το Βερολίνο.
Κατά την περίοδο του πολέμου εγκαταστάθηκε στις ΗΠΑ όπου και εμφανίσθηκε στο Μπρόντγουεϊ της Νέας Υόρκης. Όμως το έργο που την επέβαλε σε διεθνή κλίμακα και που της χάρισε το 1943 το Όσκαρ ηθοποιίας, από την Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου, ήταν το “Για ποιον χτυπά η καμπάνα”, όπου υποδυόταν το ρόλο της φλογερής πατριώτισσας της Ισπανίας, Πιλάρ. Για το κινηματογραφικό έργο “Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα (1947)”, βραβεύτηκε με το βραβείο Κοκτώ.
Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1952 και άρχισε ξανά τις εμφανίσεις της στο Εθνικό Θέατρο με τον Αλέξη Μινωτή σε παραστάσεις Ίψεν και Λόρκα, αλλά κύριο πλέον ενδιαφέρον τις παραστάσεις αρχαίων θεατρικών έργων, αποδίδοντας τους πρωταγωνιστικούς ρόλους στα έργα: “Το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα” του Λόρκα, “Η επίσκεψη της γηραιάς κυρίας” του Ντύρενματ, “Η τρελή του Σαγιώ” του Ζιρωντού, “Το μακρύ ταξίδι” του Ο΄ Νηλ. Επίσης έλαβε μέρος στα διάφορα Φεστιβάλ της δεκαετίας του “50 στις παραστάσεις αρχαίας τραγωδίας στο Ηρώδειο και στην Επίδαυρο. Ενώ εμφανίσθηκε και στις ταινίες “Ο κύριος Αρκάντιν” του Όρσον Γουέλς και “Ο Ρόκο και τ΄ αδέλφια του” του Λουκίνο Βισκόντι (1960).
Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας η Παξινού και ο Μινωτής συγκρότησαν δικό τους θίασο και ανέβασαν μεταξύ άλλων τα έργα: “Ματωμένος γάμος” του Λόρκα, “Η Ήρα και το παγώνι” του Ο΄ Κέισυ, “Οι παλαιστές” του Στρατή Καρά κ.ά. Η τελευταία της παράσταση στο θέατρο ήταν στον ρόλο της μάνας στο έργο του Μπρεχτ “Μάνα κουράγιο” και στον κινηματογράφο “Το νησί της Αφροδίτης” (1969).
Γενικά η Κατίνα Παξινού είχε πολύ πλούσιες εκφραστικές δυνατότητες που της επέτρεπαν να ερμηνεύει όχι με δυσκολία δραματικούς ρόλους κάθε θεατρικού ύφους, από την αρχαία ελληνική τραγωδία μέχρι το “μπρεχτικό” θέατρο. Επίσης η μουσική της καλλιέργεια της επέτρεπε να χρωματίζει τη φωνή της ώστε ν΄ αναδεικνύεται η εκφραστικότητα και η ευαισθησία έντονα καθώς και ο μελωδικός ρυθμός του ποιητικού λόγου. Η Κατίνα Παξινού έγραψε επίσης και μουσική για την τραγωδία “Οιδίπους τύραννος”.
Χτυπημένη από καρκίνο καλπάζουσας μορφής, από το 1969, γνώριζε για την ασθένειά της, η συμμετοχή της στην ταινία “Το νησί της Αφροδίτης” ήταν, ουσιαστικά, μία αναμέτρηση με τα όριά της. Έπαιξε στην ταινία υπομένοντας φρικτούς πόνους. Αργότερα, για την παράσταση “Μάνα κουράγιο”, έβγαινε κάθε βράδυ στη σκηνή σέρνοντας ένα ολόκληρο και βαρύ κάρο. Το καλοκαίρι του 1972, η Kατίνα Παξινού εμφανίστηκε, για τελευταία φορά, στο θέατρο της Επιδαύρου, όχι ως ηθοποιός, πράγμα που δεν εμπόδισε το κοινό να υποκλιθεί χειροκροτώντας όρθιο τη μεγάλη ιέρεια της Τέχνης, η οποία “έφυγε”, μετά από πολυετή μάχη με τον καρκίνο, στις 22 Φεβρουαρίου 1973.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου